Leugens.nl

Onze lijst der lijsten 

Leugen Top-10 2012

Mistgordijnen optrekken en jokken meer en meer georganiseerd.

“Er wordt steeds harder gelogen en iedereen doet mee”, zegt Youp van ’t Hek dit weekend in NRC in een interview met Wilfried de Jong. “Oud-journalisten worden persvoorlichters of woordvoerders en ze helpen politici met wat ze moeten zeggen…Ik was een keer te gast bij een talkshow en ik zag een politicus binnenkomen met een groep van negen man.”

Dat er steeds harder wordt gelogen is niet te bewijzen. “Iedereen doet mee” lijkt me op zich niet ‘de waarheid’. Toch weerspiegelt de verzuchting van Van ’t Hek een tendens van Leugens.nl in 2012: de leugen is meer en meer geïnstitutionaliseerd. Ofwel: georganiseerd liegen.

Dat maakt de top-10 er niet leuker op. Personen nawijzen is behalve makkelijker ook prettiger. We leven graag met zondebokken, ook om onszelf te onderscheiden. Dat is tevergeefs, blijkt uit het standaardwerk van Dan Ariely. In die zin is ‘iedereen doet mee’ in zekere zin waar. Waar te beginnen?

De top-10 van 2011 mocht er zijn, temeer vanwege het vooruitlopen op de de ‘val van de wetenschap’. Niet iedereen was het eens met onze keuze van de baas van de Erasmus Universiteit als topleugenaar. Uiteindelijk voelde deze zich echter in 2012 gedwongen om onderzoek te laten doen naar fraude op zijn instituut.

Voorlichtingsapparaten van universiteiten verworden gemakkelijk tot leugenachtige organisaties, zo bleek al. Wetenschap werd waspoeder. Op dit punt was er een verbetering in 2012, want de ‘voorliegers’ schrokken zich bij nader inzien een ongeluk van het effectbejag van hun malafide persberichtjes, de goede niet te na gesproken.

Vorig jaar had ik weerstand om politici op te nemen in de top-10 daar liegen onderdeel van hun beroep uitmaakt. Daarin werden we bevestigd door de verkiezingen voor de Tweede Kamer in september 2012. Immers, het alom oprukkende ‘factchecken’ door journalisten was nauwelijks van invloed. De grootste leugenaar werd ook de winnaar van deze verkiezingen, wat ons standpunt onderstreept.

Erger nog, Emile Roemer van de SP moest achteraf vaststellen dat hij juist in het debat waarin Mark Rutte tegen de klippen op loog, de verkiezingen verloor. We willen graag gehaaide politici.

Wellicht wordt het toch tijd om Mark Rutte een plek te gunnen in de top-10 over 2012, want hij heeft er immers erg zijn best voor gedaan. Met het gevaar dat als je de (extra) drempel tot de top-10 verlaagt, deze volstroomt met politici

‘Moordenaar Obama’

Ging er ook niet een van verlichting door ons land met de herverkiezing van Barack Obama? Nog maar vier jaar geleden was de voorgenomen sluiting van Guantamo Bay cruciaal voor ons. Over die paar duizend doden door de inzet van Drones praten we niet meer.

De ook voor mij sympathieke Obama is feitelijk één van de meest moordzuchtige presidenten ooit van de Verenigde Staten, maar we vallen als een blok voor zijn toespraak als er twintig kinderen zijn vermoord. Dat waren dan ook geen Iranese of Afghaanse kinderen.

Als we het al over schuld zouden moeten hebben, en liever niet eigenlijk, dan zijn de goedgelovigen van de aarde de nummer 1 van elke top-10 van leugens. ‘Goedgelovigen’ is een aardige term, ‘Koning Onbenul’ schetst onze houding beter, maar liever gebruik ik: het leger van wegkijkers.

Media

Pas met de ontmaskering van de leugenaren gooien we ook onze oogkleppen af. Honderden uren Tour de France kijken met Mart Smeets, die ineens hard onderuit gaat. Smullen van lekkere wetenschap totdat vertolkers boeven blijken te zijn en media schuld krijgen. Kunnen we er niet beter vanuit gaan dat interviews voor de helft gelogen zijn, net als reclame. Maar je weet niet welke helft.

Niet langer uitstel van executie. De top-10 van 2012

1. Rabobank

De rijke oogst op Leugens.nl van de sympathieke grootbank was hoofdzakelijk te danken aan het wielrennen, maar ook aan kwesties met Jos van Rey en de vaststelling van de Euribor/Libor rente. In plaats van schoonwassen trok de bank van Piet Moerland (foto) zich lafhartig terug uit het profwielrennen…

2. Lance Armstrong, UCI en de wielerpers

De wielrenner heeft nog meer gelogen en bedrogen dan voor mogelijk was gehouden. Hij kreeg daartoe de kans van de wielerpers en wielerbond UCI (Hein Verbruggen) die L.A. Confidential van David Walsh en Pierre Ballaster tot uitgangspunt hadden kunnen nemen in plaats van hun eigen genot van het spektakel…

3. Europese Unie en financieel beleid

Vanwege alle pogingen om ‘Het Vertrouwen’ van bevolking en markten terug te winnen met een gebrekkige democratische controle, in plaats van de barre feiten helder over het voetlicht te brengen zoals over het Noodfonds.
Nederlandse politiek zwijgt over het voor links en rechts kennelijk onvermijdelijke Keynesiaanse beleid met de staatsschuld laten oplopen, de luchtbel onder de huizenmarkt, het (dus) niet drastisch inkrimpen van de Rijksoverheid om werkloosheidscijfers te flatteren…

4. Sociale psychologie

‘Diederik Stapel en zijn omgeving’ haalden vorig jaar al een 2e plek in de rangschikking. De omgeving, in brede zijn en niet enkel door individuen als Dirk Smeesters, volhardde. Verwijten aan de pers en aan de commissies die de Stapelfraude onderzochten voerden de boventoon in plaats van zelfonderzoek. Bijna gelukt….

5. Mark Rutte

Hij loog het meest, geholpen door mediatraining al bevond hij zich in goed gezelschap. Met de verkiezingen won hij gele trui dankzij kiezers die de leugen minder boeit dan de eigen portemonnee, chapeau…

6. CDA, Maxime Verhagen en Ruud Lubbers

Het schaamteloze straatje schoon vegen na het debacle van de regering met PVV-steun maakt duidelijk dat de CDA-toekomst ligt in het opnemen in de beginselen dat het Christendom een inspiratiebron voor leugens is…

7. Actiekrant De Telegraaf

Vorig jaar hoog in de rangschikking vanwege Martijn Koolhoven die de krant moest ontslaan, blijken de banden te blijven. De krant koos onder hoofdredacteur Juul Paradijs voor actie en effectbejag, goed voor de de nodige vermeldingen, tragisch voor de Telegraaf-journalisten die daar niets van moeten hebben.

8. RTL en NOS over de zorgpremie

Leentjebuur spelen bij Kees Kraaijeveld van Vrij Nederland die vaststelde dat in de tv-journaals de feiten ten prooi vielen aan actiejournalistiek

9. Peter Vandermeersch en Jannetje Koelewijn

Het duet van de hoofdredacteur en de gevallen sterverslaggever van NRC Handelsblad na de Friso-affaire, het vernietigende rapport en het aanblijven was fraai om te mogen volgen. Terwijl Rob Wijnberg werd afgeserveerd.

10. Leugens.nl

We hebben te weinig gedaan en aan het licht gebracht dit jaar, in tegenstelling tot wat we aan het begin van Leugens.nl beloofden. De rij met smoezen daarvoor zou niet misstaan op dit weblog. Langdurig onderzoek naar kaf en koren in de zaak Demmink eindigde (voorlopig) onbevredigend doordat de belangrijkste bron zich terugtrok. Ander onderzoek ging even de ijskast in wegens juridische dreiging.

Peter Olsthoorn | 30-12-12 13:37