Belangrijke sociale vaardigheid voor kinderen
Arnon: met overtuiging leren liegen
Net als het ophouden van illusies belangrijke thematiek is in de romans van Arnon Grunberg, zo is het liegen explicieter regelmatig onderwerp van de Voetnoten in de Volkskrant.
Gelezen: Voetnoot woensdag 10 januari 2018
Hij citeert eerst Alex Stone die in New York Times een artikel schreef over het vaardig liegen door kinderen. Stone baseert zich op onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Michael Lewis, overigens reeds veertig jaar geleden verricht en vele malen aangehaald, zoals in 1989 door LA Times.
Kunnen liegen is een belangrijke sociale vaardigheid voor kinderen, zo benadrukt ook onderzoeker Kang Lee die er een TED-talk aan wijdde (tekst). Dus doen ze dat vaak, uit eigen belang en om een ander te sparen. Vraag kinderen naar een kaart achter je hand te raden met als inzet een grote prijs, verlaat de kamer, en meer dan 90 procent van de kinderen bekijkt stiekem de kaart (waargenomen door camera’s).
Van de tweejarigen liegt 30 procent daarover vervolgens, van de driejarigen al 50 procent van van de vierjarigen al 80 procent. Maar wees er maar blij mee als ouder, niet alleen omdat ze die vaardigheid van je overnemen (uit genen en/of socialisatie ;-). De verklaring van Lee over de benodigde eigenschappen:
‘And good lying requires two key ingredients. The first key ingredient is theory of mind, or the mind-reading ability. Mind reading is the ability to know that different people have different knowledge about the situation and the ability to differentiate between what I know and what you know. Mind reading is important for lying because the basis of lying is that I know you don’t know what I know. Therefore, I can lie to you.
The second key ingredient for good lying is self-control. It is the ability to control your speech, your facial expression and your body language, so that you can tell a convincing lie. And we found that those young children who have more advanced mind-reading and self-control abilities tell lies earlier and are more sophisticated liars. As it turns out, these two abilities are also essential for all of us to function well in our society. In fact, deficits in mind-reading and self-control abilities are associated with serious developmental problems, such as ADHD and autism. So if you discover your two-year-old is telling his or her first lie, instead of being alarmed, you should celebrate.’
Goed kunnen liegen hangt dus samen met hoge verbale begaafdheid, maar bovenal met het goed kunnen inschatten van situaties, en met het zich in anderen kunnen verplaatsen. Je kunt kinderen heel goed leren om selectief te liegen en ook om vaak eerlijkheid te betrachten. Maar verbieden te liegen? Niet doen!
Grunberg concludeert: ‘Kant was stellig in zijn afwijzing van het liegen. Samenleven vereist echter vrees ik diverse beleefdheidsleugens. We moeten leren met meer overtuiging te liegen, alsof ons leven ervan afhangt zeg maar.
(Voor de opvatting van Immanuel Kant: Über ein vermeintes Recht aus Menschenliebe zu lügen.)
Peter Olsthoorn | 11-01-18 09:21
Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd en niet aan derden verstrekt.
Omgangsvormen