Leugens.nl

Fraude bagatelliseren 

NWO-baas Jos Engelen

Kritiek op verwording van wetenschap liegt er niet om.

De NRC-serie over wetenschapsfraude brengt ook aan het licht hoe lichtzinnig er met die mogelijkheid wordt omgegaan. Op een interview met de voorzitter van het bestuur van de NWO, Jos Engelen, kwamen zaterdag de nodige ingezonden brieven:

Martijn Breuning, Oegstgeest:
“Wetenschappers zouden elkaar goed controleren en op die controle kun je vertrouwen. Het feit dat de hooggeleerde Stapel vele artikelen publiceerde in hoogstaande bladen en 2,2 miljoen subsidie van NWO ontving, doet vermoeden dat zijn werk door ‘peer reviewers’ als excellent werd beoordeeld. Stapel werd niet ontmaskerd door zijn collega’s, maar door zijn promovendi.

Hoe kun je beweren dat excellente onderzoekers 100 procent betrouwbaar zijn als zojuist proefondervindelijk is gebleken dat dit niet zo is? Een dergelijke reken- en beoordelingsfout verwacht je bij een eminent natuurkundige niet. Engelen zou er goed aan doen terug te treden als voorzitter van NWO.”

Inge Varekamp, voormalig NWO-onderzoeker, Amsterdam: :
“‘Baanbrekend en belangwekkend onderzoek.’ Daar deelt NWO het geld voor uit, volgens het artikel ‘Fraude is zaak universiteiten’ (Wetenschapsbijlage 4 februari). Om in de alliteratie te blijven, een beetje bescheidenheid kan geen kwaad.

De uitspraken van natuurkundige Engelen zijn van een kritiekloosheid over het functioneren van de eigen organisatie en de gang van zaken bij het wetenschappelijk onderzoek die bij een wetenschapper niet past.

Niemand weet hoeveel er gefraudeerd wordt, omdat het niet onderzocht is. Engelen meent dat het aantal zaken dat de afgelopen zeven jaar bekend is geworden laag is. Maar niemand weet of dit de hele ijsberg is of alleen het topje.

…En in de wetenschap zijn er wel degelijk prikkels om bepaalde resultaten te laten zien. Positieve resultaten worden makkelijker gepubliceerd en bieden meer mogelijkheid voor vervolgonderzoek, bijvoorbeeld implementatieonderzoek. De wetenschappelijk onderzoekers die het feitelijke onderzoek doen zijn vaak mensen op tijdelijke contracten. Zie daar de prikkel. Dat wil niet zeggen dat er iedereen fraudeert, maar om te zeggen dat de NWO-onderzoekers 100 procent betrouwbaar zijn getuigt van wereldvreemdheid.”

P.A.H.J. Huibers, Bunschoten:
“Engelen typeert de excellente onderzoeker, aan wie NWO subsidie toekent, als een onderzoeker die veel publiceert en die gesteund wordt door een veel publicerende opleider. Hij wekt minimaal de indruk dat NWO voornamelijk kijkt naar kwantiteit en niet naar kwaliteit.

In de wetenschap dient het echter te gaan om de waarde van het onderzoek en niet om het aantal publicaties en niet om de bekendheid van eventuele opleiders en hoogleraren. Het toekennen van subsidies op basis van aantallen publicaties werkt knoeiwerk in de hand en is eigenlijk een perverse prikkel om maar meer subsidies binnen te slepen. Prikkels die wij ook al te veel hebben gezien in de financiële sector.”

Peter Olsthoorn | 12-02-12 11:13