Volkskrant zet missers van 2007 op een rij 

Wetenschapsjournalistiek

Vaker onderzoekers dan journalisten in de fout

Gelezen: Toptien missers + column

Het artikel behoeft geen verdere krans. Het leest als een trein. We vatten het voor de snelle lezers even samen. Met waar mogelijk links naar vindplaatsen op internet.

1.Het gerechtshof in Amsterdam bepaalde dat de Vereniging tegen de Kwakzalverij de orthomanueel geneeskundige Maria Sickesz geen kwakzalver mag noemen. Het hof deed dat op grond van ondeugdelijke claims, vindt de Volkskrant.De vereniging publiceert de beschuldiging overigens nog steeds. Het werk van de vrouw is kwestie is al langer dubieus.

2. Annabelle Slingerland beweerde in het American Journal of Epidemiology dat met pensionering de lichaamsbeweging flink afneemt. (Nog te lezen in Times of India).

3. Een mediterraan dieet is goed om longaandoening COPD te voorkomen. Dit zou blijken uit dieetonderzoek bij ruim 42.000 artsen. Foutief onderzoek, maar onder meer hier nog als advies te lezen en als nieuwsbericht in The Times.

4. Een bijzonder magisch vierkant zouden drie scholieren in Nijmegen hebben geconstrueerd. De ”˜wereldsensatie’ ging via ANP en NOS Journaal de wereld in. Nu nog voor onderwijs beschikbaar op Kennislink.

5. James Lovelocks publiceerde in Nature het idee om koud water uit de oceaandiepten op te pompen om daarmee de opwarming van de aarde tegen te gaan. De opzet van systemen is echter volstrekt onhaalbaar. (Times, Independent)

6. De grote gezondheidscampagnes: de Niercheck, de ‘Eerste zes minuten’, en de actie tegen snoepreclame van Hartstichting en Consumentenbond. “Over de cholesteroltest bij de supermarkt hebben we het maar niet.” De Gezondheidsraad was kritisch over de Niercheck.

7. Uit de ‘crypto-astrologie’: kinderen in juni of juli geboren zijn vaker zwaar bijziend. Dat vond oogarts Yossi Mandel van het Medisch Centrum in Holon bij Tel Aviv. Klopte niets van. (bericht uit NRC geciteerd)

8. Onderzoekers van de universiteit van Portsmouth meldden in het British Journal of Urology dat de kwaliteit van het mannelijk zaad met sprongen vooruitgaat door het eten van tomatenproducten. Niet waar; onderzoekers werden wel betaald door Heinz. (nieuwsbericht)

9. Sterrenkundige Richard Kowalski voorspelde dat zijn net ontdekte planetoí¯de op 13 november 2007 op de aarde kon inslaan, na al bijna op Mars te zijn ingeslagen. Een vergissing: planetoí¯de 2007 VN84 bestond niet, het ging om komeetverkenner Rosetta die na een reis naar Mars op de terugweg was.

10. De Stichting Arbouw beweerde dat twee op de drie bouwvakkers te dik zijn, en begon een actie. Terwijl Duits onderzoek uitwees dat dit ‘overgewicht’ onschadelijk is. (persbericht)

Columnist Maarten Keulemans voegt er in de Volkskrant nog de drie grootste blunders van de pers met wetenschap aan toe:

1. Planet.nl beweerde dat muizen met hun wimpers voelen. Er was een vertaalfout gemaakt: ‘cilia’betekent behalve oogwimpers ook ‘trilharen van cellen’. Op de vindplaats die Google aangeeft is het artikel weggehaald.

2. Het NOS Journaal melde: “Mummie koningin Hatsjepsoet ontdekt”. Dat was overgenomen van Discovery Channel en hoogstwaarschijnlijk niet waar.

3. Radioprogramma Vroege Vogels berichtte dat een hooikoortsepidemie te verwachten was door veel meer pollen van de ambrosia. In de praktijk liep het zo’n vaart allerminst. Bereikte via het ANP snel andere media.

Opvallend is in deze lijst van 13 blunders dat onderzoekers het vaker bij het verkeerde eind hebben dan wetenschapsjournalisten. De vraag is of de journalist elders moet checken of de wetenschappelijke publicatie, ook in gerenommeerde tijdschriften, wel deugt.

  • Reacties

  • JustineP | 30/12/07 om 14:14

    En waarom staat die actie tegen snoepreclame hierbij als misser? Fill me in…

    Oh wacht, in het stuk zelf zegt Hans van Maanen dit:

    “En dan de anti-snoepreclame. Wat is beter: kinderen leren omgaan met reclame (of dat nou voor snoep, seks of deo is), of kinderen afschermen van die reclame? Moeten snoepautomaten op school worden verboden zodat kinderen niet in verzoeking worden gebracht, of is het beter ze te laten wennen aan alle verborgen verleiders op hun pad? Of moeten we er helemaal mee ophouden? Uit
    de Landelijke Jeugdmonitor, onlangs gepubliceerd onder auspicií«n van minister Rouvoet, bleek opeens dat overgewicht onder kinderen amper stijgt: net als een
    kwart eeuw geleden is twaalf procent te zwaar en drie procent veel te zwaar. Steeds meer kinderen sporten. Maken we ons over de goede dingen zorgen?”

    Nou en? Wat is zijn punt hier nu bij? Waarom is dit een misser?

    Wat mij betreft heeft de schrijver hier zijn eigen standpunt verward met dé waarheid. Hij redeneert hier met de ene drogreden na de andere. Als dat geen misser is, of leugen zo u wilt…

  • renzo | 30/12/07 om 22:35

    Ik,als lezer, enjournalist, vraag me eigenlijk altijd af waarom dergelijke flauwekulonderzoeken altijd automatische gepubliceerd worden (doorgaans overgenomen van een persbericht) ipv eens kritisch bekeken, en geanalyseerd.

    Het antwoord is: redacties zijn lui, en vinden dit soort onderzoeken heerlijk

    Net als die onderzoeken van ‘de nieuwe man is een metroseksueel’. eigenlijk altijd gehouden door cosmeticafabrikanten en andere belanghebbenden. walgelijk en zooo doorzichtig..
    en toch plaatst men het, en neemt men het serieus!

Reageer op dit artikel:

*
To prove you're a person (not a spam script), type the security word shown in the picture. Click on the picture to hear an audio file of the word.
Anti-spam image

*
To prove you're a person (not a spam script), type the security word shown in the picture. Click on the picture to hear an audio file of the word.
Anti-spam image

Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd en niet aan derden verstrekt.

Omgangsvormen