Redden wat er te redden valt 

Universiteit Wageningen melkboer

Samen borrelen en melk drinken met het bedrijfsleven gaat steeds beter, maar wetenschappelijke integriteit wordt een moeilijker verhaal.

In vervolg op het bericht van zondag: de Wageningen Universiteit (WUR) heeft een nieuwe versie van haar oorspronkelijk jubelende persbericht over de gunstige effecten van melk aangepast. Nu ‘lijkt’ melk goed tegen hart- vaatziekten.

Maar, beste Wageningers, wat is de wetenschappelijke waarde van ‘lijkt’? Nog even en er komt sociale psychologie van koeien als sponsors erom vragen. Dan weten wij nog een paar hoogleraren.

Oorspronkelijk bericht, stond vanmorgen hier nog:

Melk goed tegen hart- en vaatziekten

25 Nov 2010
Unit: Division of Human Nutrition
Number: R

Joris Driepinter had toch gelijk

Na een halve eeuw lijkt Joris Driepinter, het reclamestripfiguurtje dat vanaf de jaren ’60 pleitte voor drie ’pinten’ melk per dag, gelijk te krijgen.

Volgens onderzoek van dr. Sabita Soedamah-Muthu, universitair docent bij de afdeling Humane voeding van Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR, zou de witte motor namelijk wel eens heel gezond kunnen zijn. Drie glazen melk per dag waren gerelateerd aan een 18 procent lagere kans op hart- en vaatziekten, zo blijkt uit haar publicatie in de American Journal of Clinical Nutrition van deze maand. ‘In de literatuur waren er nogal wat tegenstrijdige resultaten over de gezondheidseffecten van melk’, vertelt Soedamah. ‘Soms was er een gunstige relatie met hart- en vaatziekten, soms een negatief of helemaal geen verband.’

Levensbedreigende ziekten
Om meer duidelijkheid te scheppen in de rol van melk bij het optreden van volksziekte nummer een ploegde Soedamah anderhalf jaar lang door ruim 5000 artikelen. Uiteindelijk waren er vier geschikt voor haar onderzoek naar de relatie tussen cardiovasculaire ziekten en melkinname. De Universiteit van Harvard leverde een deel van de zuiveldata aan van Amerikaanse studies. ‘We konden de verschillende studies combineren door de melkinname voor alle proefpersonen om te rekenen in grammen per dag’, legt ze uit. En de resultaten mochten er zijn. Het drinken van een glas melk per dag bleek samen te hangen met een zes procent lagere kans op het optreden van hart- en vaatziekten. Soedamah: ‘Het positieve effect van melk konden we tot en met drie glazen per dag aantonen, dan is het risico op hart- en vaatziekten 18 procent lager’.

Meer melk drinken
Volgens de onderzoeker zijn mineralen zoals calcium en kalium in de melk mogelijk verantwoordelijk voor het gevonden effect: ‘Die hebben een bloeddrukverlagend effect.’ Meer melk drinken, zoals Joris Driepinter een halve eeuw geleden al adviseerde, heeft volgens Soedamah dan ook zeker zin, maar het effect moet ook niet overdreven worden. ‘Er was geen relatie tussen de melkinname en sterfte, je leeft er niet langer door’, relativeert ze.

Onpartijdig
Humane voeding kreeg financiering van de zuivelindustrie. Soedamah kwam blanco, en onpartijdig als nieuwkomer in het project. ‘Ik vond het een uitdagend onderzoek’, vertelt ze. ‘De zuivelindustrie heeft zich niet beziggehouden met de inhoud van het onderzoek en ik kon het in principe onafhankelijk van hen uitvoeren. De zuivelindustrie is uiteraard nu wel blij met de resultaten.’ | Hans Wolkers

Het nieuwe bericht:

Melk lijkt goed tegen hart- en vaatziekten
25 nov 2010
Nummer: R

(In verband met de recente kritiek op dit bericht is de oorspronkelijke kop ‘Melk goed tegen hart- en vaatziekten’ vervangen en is de onderkop ‘Joris Driepinter had toch gelijk’ geschrapt.)

Na een halve eeuw lijkt Joris Driepinter, het reclamestripfiguurtje dat vanaf de jaren ’60 pleitte voor drie ’pinten’ melk per dag, gelijk te krijgen.

Volgens onderzoek van dr. Sabita Soedamah-Muthu, universitair docent bij de afdeling Humane voeding van Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR, zou de witte motor namelijk wel eens heel gezond kunnen zijn. Drie glazen melk per dag waren gerelateerd aan een 18 procent lagere kans op hart- en vaatziekten, zo blijkt uit haar publicatie in de American Journal of Clinical Nutrition van deze maand. ‘In de literatuur waren er nogal wat tegenstrijdige resultaten over de gezondheidseffecten van melk’, vertelt Soedamah. ‘Soms was er een gunstige relatie met hart- en vaatziekten, soms een negatief of helemaal geen verband.’

Levensbedreigende ziekten
Om meer duidelijkheid te scheppen in de rol van melk bij het optreden van volksziekte nummer een ploegde Soedamah anderhalf jaar lang door ruim 5000 artikelen. Uiteindelijk waren er vier geschikt voor haar onderzoek naar de relatie tussen cardiovasculaire ziekten en melkinname. De Universiteit van Harvard leverde een deel van de zuiveldata aan van Amerikaanse studies. ‘We konden de verschillende studies combineren door de melkinname voor alle proefpersonen om te rekenen in grammen per dag’, legt ze uit. En de resultaten mochten er zijn. Het drinken van een glas melk per dag bleek samen te hangen met een zes procent lagere kans op het optreden van hart- en vaatziekten. Soedamah: ‘Het positieve effect van melk konden we tot en met drie glazen per dag aantonen, dan is het risico op hart- en vaatziekten 18 procent lager’.

Meer melk drinken
Volgens de onderzoeker zijn mineralen zoals calcium en kalium in de melk mogelijk verantwoordelijk voor het gevonden effect: ‘Die hebben een bloeddrukverlagend effect.’ Meer melk drinken, zoals Joris Driepinter een halve eeuw geleden al adviseerde, heeft volgens Soedamah dan ook zeker zin, maar het effect moet ook niet overdreven worden. ‘Er was geen relatie tussen de melkinname en sterfte, je leeft er niet langer door’, relativeert ze.

Onpartijdig
Humane voeding kreeg financiering van de zuivelindustrie. Soedamah kwam blanco, en onpartijdig als nieuwkomer in het project. ‘Ik vond het een uitdagend onderzoek’, vertelt ze. ‘De zuivelindustrie heeft zich niet beziggehouden met de inhoud van het onderzoek en ik kon het in principe onafhankelijk van hen uitvoeren. De zuivelindustrie is uiteraard nu wel blij met de resultaten.’ | Hans Wolkers

En een verklaring van Universiteit Wageningen:

Zorgvuldige studie naar relatie tussen melkconsumptie en hart- en vaatziekten

15 Sep 2011
Unit: Division of Human Nutrition
Number: N

Bij de afdeling Humane Voeding van Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR, is onderzoek gedaan naar de samenhang van zuivel in ons voedingspatroon met hart- en vaatziekten. Dit is gebeurd in de vorm van een zgn. meta-analyse, uitgevoerd door universitair docent dr. Sabita Soedamah-Muthu.

Een meta-analyse is een onderzoeksmethode waarbij de resultaten van reeds uitgevoerde en al dan niet gepubliceerde studies met elkaar worden gecombineerd. De studies dienen te voldoen aan een aantal objectieve criteria om meegenomen te worden in zo’n meta-analyse. Het onderzoek is neergelegd in een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift American Journal of Clinical Nutrition 1).

De bestaande studies die voor de meta-analyse zijn geselecteerd betroffen voornamelijk door de overheid gefinancierde onderzoeken uit de VS, Engeland, Japan en andere westerse landen. Het betreffende onderzoek is uitgevoerd in nauwe samenwerking met de gerenommeerde Harvard University en de statistische analyse van de gegevens is zowel in Amerika als in Wageningen onafhankelijk van elkaar uitgevoerd.

Dit heeft geleid tot een gezamenlijke publicatie met vooraanstaande Harvard voedingswetenschappers, waarbij wordt opgemerkt dat een van hen bekend staat om zijn reserve inzake eventuele gezondheidsclaims van melk.

Het artikel is door de financiers (Nederlandse Zuivelorganisatie, NZO) niet vooraf beoordeeld toen het werd aangeboden aan de American Journal of Clinical Nutrition. Het onderzoeksartikel is door het tijdschrift onderworpen aan een z.g. peer-review proces, waarbij internationale collega-wetenschappers de resultaten en bijbehorende conclusies, met wetenschap van de bron van financiering, tegen het licht hebben gehouden.

De studie waar het hier om gaat is voortgekomen uit interesse van onderzoekers van de Afdeling Humane Voeding van Wageningen University om de rol van zuivel bij hart- en vaatziekten te bestuderen. Wetenschappelijke interesse als deze, als ook het onderzoeksvoorstel, wordt geheel zelfstandig en onafhankelijk door de onderzoeksgroep geformuleerd. Na de formulering van het onderzoeksvoorstel wordt gekeken hoe de noodzakelijke financiering voor het onderzoek kan worden opgezet.

Afzonderlijke ingrediënten in voedingsmiddelen kunnen verschillende werkingen hebben. Daar wordt veel onderzoek naar gedaan. Voor bestudering van het verband tussen voeding en gezondheid, kijken onderzoekers steeds vaker naar het gehele voedingsmiddel.

Vgl. haring: haring bevat zout dat als slecht wordt beoordeeld voor hart- en vaatziekten; daarentegen bevat haring omega-3 visvetzuren die juist als goed tegen hart- en vaatziekten bekend staan. Wetenschappelijk verantwoorde uitspraken over gezondheidseffecten van voedingsmiddelen zijn daarom altijd ‘gewogen’ uitspraken.”

Reageer op dit artikel:

*
To prove you're a person (not a spam script), type the security word shown in the picture. Click on the picture to hear an audio file of the word.
Anti-spam image

*
To prove you're a person (not a spam script), type the security word shown in the picture. Click on the picture to hear an audio file of the word.
Anti-spam image

Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd en niet aan derden verstrekt.

Omgangsvormen