Leugens.nl

En foppen anderen ook graag 

We zijn ontvankelijk voor leugens

Haar TED-talk ‘How to spot a Liar’ is met meer dan 22 miljoen views een van de populairste ooit. De Amerikaanse Pamela Meyer is expert in het blootleggen van fraude en leugens. Dus past wat aandacht op 1 april 2019.

In de voordracht (zie hier ook het Nederlandse transcript) en haar boek Liespotting zet Pamela Meyer aan de hand van wetenschappelijke kennis uiteen hoe je bedrog kunt opmerken en voorkomen er slachtoffer van te worden. Grootste probleem: mensen willen graag in mooie verhalen geloven en laten zich graag overtuigen met sluwheid. In deie behoefte vorzien leugenaars en fraudeurs maar al te graag.

‘Omdat we allemaal blinde vlekken hebben: bepaalde dingen willen we gewoon niet inzien. We hunkeren allemaal naar iets, bijvoorbeeld slimmer, machtiger of rijker zijn. Als je je laat voorliegen, is dat vaak in de hoop de kloof te dichten tussen wie je bent en wie je zou willen zijn. Als je erg bezig bent met geld verdienen, ben je een makkelijke prooi voor oplichters. Als je wanhopig op zoek bent naar liefde, stijgt de kans dat je op een dag je kleren uittrekt voor iemand met foute bedoelingen die je de complimenten gaf die je wilde horen. Je laten voorliegen heeft te maken met een gebrek aan zelfkennis. Als je niet weet wat je zwakke plek is, gaan bedriegers ermee aan de haal, zonder dat je het doorhebt.’

En ook:

‘Als je de wetenschap van het herkennen van misleiding combineert met de kunst van kijken en luisteren, behoed je jezelf voor deelname aan een leugen. Je begint met nèt een beetje explicieter zijn, omdat je iedereen om je heen laat zien: “Hé, mijn wereld, onze wereld gaat een eerlijke wereld zijn. Mijn wereld gaat er een zijn waarin waarheid gesterkt wordt en valsheid wordt herkend en gemarginaliseerd”. Als je dat doet, verschuift de grond om je heen net een beetje.

‘Misleiding is werkelijk een serieuze zaak. Henry Oberlander, was zo’n effectieve oplichter, dat hij volgens de Britse autoriteiten het hele westerse banksysteem had kunnen ondermijnen. Je vindt hem niet op Google; je vindt hem nergens. Hij werd ooit geïnterviewd, en zei het volgende: “Kijk, ik heb één regel.” Dit was Henry’s regel, hij zei: “Iedereen is bereid je iets te geven. Ze zijn bereid je iets te geven voor datgene waarnaar ze hongerig zijn.” Dat is de essentie. Als je niet misleid wil worden, moet je weten waarnaar je hongerig bent. We haten het allemaal om dit toe te geven. We wensten dat we betere echtgenoten of echtgenotes waren, slimmer, machtiger, langer, rijker — de lijst is lang. Liegen is een poging om die kloof te overbruggen, om onze wensen en fantasieën over wie we willen zijn, hoe we willen zijn, te verbinden met wie we werkelijk zijn. Reken maar dat we die gaten op willen vullen met leugens.’

‘Liegen is ingewikkeld. Het is verweven met onze dagelijkse en zakelijke levens. We staan zeer ambivalent tegenover de waarheid. We gebruiken haar wanneer dat nodig is soms met goede redenen, soms omdat we de kloven in ons leven niet begrijpen. Dat is waarheid no. 2 over liegen. We zijn er allemaal tegen, maar we zijn er stiekem voor, op manieren die onze maatschappij al eeuwen en eeuwen goedkeurt. Het is zo oud als ademhalen. Het is deel van onze cultuur, onze geschiedenis. Denk aan Dante, Shakespeare, de Bijbel, News of the World.’

‘Met lichaamstaal zou ik het volgende voorstellen: gooi je aannames maar allemaal bij het grofvuil. Laat de wetenschap je kennis een beetje temperen. We denken dat leugenaars voortdurend friemelen. Maar in feite verstijven ze in hun bovenlichaam wanneer ze liegen. We denken dat leugenaars je niet in de ogen kijken. Maar in feite kijken ze je iets teveel in de ogen om die mythe te compenseren. We denken dat warmte en glimlachen, eerlijkheid en oprechtheid uitdragen. Maar een getrainde leugenspotter bemerkt een valse glimlach direct. Zien jullie allemaal de valse glimlach? Je kunt bewust de spieren in je wangen samentrekken. Maar de echte glimlach is in de ogen, de kraaienpootjes. Die kun je niet bewust samentrekken, vooral als je de Botox overdreven hebt. Overdrijf nooit met Botox, niemand zal je nog geloven.’

Peter Olsthoorn | 01-04-19 07:07