Ultieme domheid
Superioriteitswaan
We vinden onszelf doorgaans beter dan het gemiddelde.
Gelezen: Column Robbert Dijkgraaf, NRC 20 februari 2016
‘Aarde als planeet Wobegon’ luidt de titel, maar in de krant stond ‘Aarde als planeet Wobbegon’, net als ‘Robbert’, maar het is wel Robbert maar echt Wobegon.
Leuk gevonden want het gaat over zelfoverschatting. Lake Wobegon van de fictieve plaats in Minnesota uit de Amerikaanse radioshow A Prairie Home Companion, waar ‘alle vrouwen sterk zijn, alle mannen knap en alle kinderen bovengemiddeld slim’.
Dat laatste element is opgepikt in de psychologie als de zelfoverschatting van de eigen kennis. Online staat nog een geintje met een test. Serieuzer, het onderzoek waar Dijkgraaf aan refereert:
Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One’s Own Incompetence Lead to Inflated Self-Assessments van de psychologen David Dunning en Justin Kruger uit 1999.
Wie daar geen tijd voor heeft – of het al weet ;-) – kan ook lezen over het Dunning-Kruger-effect op Wikipedia, maar daar staat het foutief als we Dijkgraaf moeten geloven. Immers, zelfoverschatting van kennis en kunde is niet voorbehouden aan domme of incompetente figuren maar een generiek humaan verschijnsel:
Iedereen schat zijn kennisniveau en kunde (autorijden!) veel hoger in dan het daadwerkelijk is. “Of het nu gevoel voor humor, logica of grammatica betreft, iedereen schat zichzelf in op ongeveer hetzelfde niveau en is niet in staat de mogelijke superieure kwaliteiten in anderen te herkennen. Dit doet denken aan de gevleugelde uitspraak dat iedereen meent bovengemiddeld te zijn.”
Dus is superioriteitswaan ‘perfect consistent gedrag’, aldus Dijkgraaf. (Hij bedoelt een ‘houding’, maar het zij hem vergeven.) Hij past het toe op het gebrek aan investeringen in kennisvermeerdering door de regering. Zou het een geldkwestie zijn?
Peter Olsthoorn | 23-02-16 08:02
Reacties
vanhetgoor | 07/03/16 om 19:18
Pochen is nooit goed, en zonder dat er een reden voor is trots zijn op eigen capaciteiten ook niet. Iedereen is wel ergens goed in, iedereen kan wel eens iets beter dan anderen. De een is ouder dan de ander, en mijn buurman kan weer dit of dat. Het is altijd wel zo te draaien dat er iemand als winnaar uit komt. En dat is goed, want niemand is zo goed als de rest van de bevolking. Het wordt alleen schrijnend als iemand eigelijk nergens goed in is. Laten we zeggen een Mark Rutte. De ene blamage wordt op de volgende blunder gestapeld. Al bijna ongeveer zes jaar is hij de zittende minister die niet is blijven zitten omdat hij zo goed is, maar omdat iedereen vreest voor zijn baantje en na de volgende verkiezingen niet meer terug hoeft te komen. Het is dus geen prestatie om het land te besturen maar een prestatie om dat niet te doen en er toch mee weg te komen, Dáár is Mark Rutte een kei in! De beste van het land!
Zo zie je maar, over iedereen is wel wat goeds te zeggen, als je het maar van de andere kant bekijkt. Te slap om zijn verantwoording te nemen wordt dan plotseling heel erg goed dat hij alle kritiek uit de wind gaat en toch stug doorgaat met doelloos doorgaan.
P. Tulp | 21/04/16 om 14:02
“We vinden onszelf doorgaans beter dan het gemiddelde.” Doorgaans klopt dat natuurlijk niet. Wel als het waar is.