Bondgenoten zand in de ogen gestrooid
De trukendoos van de defensiebegroting
Overal blaatten media de regering na dat er ‘100 miljoen euro extra naar Defensie gaat’. Wie rekent er mee? De komende vijf jaar gaat er 1,4 miljard euro minder naar Defensie.
Zowel voor als na Prinsjesdag 2014 heeft u het keer op keer gehoord en vanwege de Nederlandse bijdrage aan de strijd tegen IS is het actueler dan ooit: door ontwikkelingen in het buitenland moet er meer aandacht worden besteed aan vrede en veiligheid; op het defensiebudget mag niet langer worden bezuinigd, er komt structureel 100 miljoen euro per jaar bij.
We hebben al tientallen jaren allerlei trucjes bedacht om onze bondgenoten te doen geloven dat wij onze defensiezaakjes goed voor elkaar hebben. Daarbij was het percentage van ons bruto binnenlands product (bbp) dat aan Defensie werd besteed altijd onder de norm die de NAVO vroeg (minimaal 2 procent).
Meer geld?
Bovendien werd een deel van dat te lage budget niet besteed aan de militaire bijdrage aan het bondgenootschap:
* Andere bondgenoten nemen in hun defensiebegroting géén posten op voor pensioenen en wachtgelden;
* Een deel van het budget van de Koninklijke Marechaussee hoort niet in de defensiebegroting;
* Wat te denken van de kosten voor de Kustwacht en de jarenlange bijdrage aan de Deltawerken?
Zouden we deze kostenposten niet in de defensiebegroting opnemen, dan zou het percentage van het bbp op ca. 0,8 uitkomen. Dat is ruim onder de één procent. Maar we melden onze bondgenoten wel dat ons defensiebudget ca. 1,21 procent van het bbp bedraagt.
Aan bondgenoten die we heel hard nodig hebben en waaraan we de afgelopen weken tijdens de herdenking van Market Garden weer werden herinnerd. Onze minister van Defensie was er bij.
Door de wijze van formuleren verkeert heel Nederland nu in de veronderstelling dat er méér geld komt voor Defensie. De meeste mensen denken dat er in volgend jaar 100 miljoen euro extra naar Defensie gaat.
Trendbreuk
Was dat maar waar. Er komt in 2015 slechts 50 miljoen euro bij. In 2016 150 miljoen en daarna 100 miljoen structureel. Maar het klinkt natuurlijk veel beter als je zegt dat er vanaf volgend jaar 100 miljoen per jaar bij komt. Niet veel als je bedenkt, dat voor de norm van 2 procent van het bbp er per jaar 7 miljard bij zou moeten komen. Niettemin… er is sprake van een trendbreuk, de defensiebegroting gaat omhoog.
Zoals de Nederlandse Officieren Vereniging (NOV) al meldde, laat het meerjarenoverzicht van de defensiebegroting zien dat het budget niet stijgt, maar daalt: van 8.000,4 miljoen euro in 2015 naar 7.891,5 miljoen in 2019.
Over die vijf jaar leveren we 230 miljoen euro in. Maar er is meer, want mevrouw Hennis (‘Duidelijk is dat de tijd van bezuinigingen op Defensie voorbij is’) zou haar NAVO-baas moeten melden dat het bbp-percentage gaat stijgen.
Maar helaas: in 2014 was dat percentage 1,213 en in 2015 daalt het naar 1,199 procent van 667 miljard euro. Het lijkt een heel kleine daling, nietwaar?
Rekentrucs
Om het verschil echter zo klein mogelijk te houden, is het budget voor internationale veiligheid (BIV) van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking overgeheveld naar Defensie: 293 miljoen in 2015 en daarna 250 miljoen euro per jaar.
Een deel daarvan gaat sowieso naar Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking en komt niet ten goede aan Defensie (in ieder geval 60 miljoen per jaar), maar het helpt natuurlijk wel om het defensiebudget als percentage van het bbp niet te veel te laten zakken. Zonder deze 250 miljoen zou het percentage namelijk niet 1,199 maar slechts 1,162 procent zijn!
De komende 5 jaar gaat het defensiebudget dus niet 230 miljoen, maar ca. 1,4 miljard euro omlaag. Zelfs een altijd breed lachende minister van Defensie kan daar bij haar NAVO-baas niet mee aankomen. Dan wordt het huis of vergaderzaaltje echt te klein.
Peter Striek is luitenant-generaal b.d. en voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Vereniging Ons Leger
Peter Striek | 27-09-14 09:02
Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd en niet aan derden verstrekt.
Omgangsvormen