Gehannes ‘deskundigen’ met kind maakte slachtoffers
Medialogica, Yunus, Joop en Jeugdzorg
Vergat de gesel van de media met hun hypes nu zelf de inhoudelijke essentie?
Gezien/gelezen: ’Onze Yunus’ op Human.nl, Jeugdzorg Dark Horse, Francisco van Jole op Joop.nl
Het voortreffelijke programma Medialogica van Human ontleedt mediahypes. Op 1 juli 2013 was het de beurt aan de zaak-Yunus, al weer bijna vergeten. Programmamakers Erwin Otten, Maud van de Reijt en Liza van Lonkhuyzen legden de vinger op een zere plek van de volgende kwestie:
De 9-jarige Turkse jongen Yunus is door jeugdzorg als baby al in 2004 uit huis geplaatst wegens mishandeling. Zijn ouders zijn een lesbisch stel. Vanuit Turkije begint een campagne om hem terug te krijgen bij de ouders. De jongen wordt inzet van een diplomatieke rel.
De feiten sneeuwen onder, te meer daar er verschillende, geanonimiseerde vonnissen zijn, Jeugdzorg – wederom- een discutabele rol heeft gespeeld en Turkse organisaties sentimenten voedden. Kortom, een zaak die om uiterste zorgvuldigheid vraagt en dat niet krijgt.
Medialogica laat zien hoe de kwestie een eigen dynamiek kreeg in de media, feiten ondersneeuwen en (onderbuik)gevoelens de overhand krijgen, culminerend in een rel in de politiek en in de media met versterkende effecten in een spiraal.
Heeft Medialogica hier echter zelf de feiten in ogenschouw gehad? Francisco van Jole, ooit columnist van De Leugen Regeert, meent van niet. Hij heeft sterke argumenten. De uitzending:
Van Jole: “Bij Joop hadden we al eerder ontdekt en geschreven dat een van de gangmakers van die Facebook-campagne een aanhanger was van de beruchte fascistische organisatie Grijze Wolven.
Laat op de avond van de 19e maart zagen we op Twitter geciteerd worden uit een vonnis van de rechtbank uit 2007. Daarin werd gesteld dat er geen sprake van mishandeling was geweest en de kinderen terug naar natuurlijke ouders moesten. We zochten het geciteerde vonnis op, het stond er echt en de volgende ochtend checkten we bij de advocaat en bij Jeugdzorg of deze uitspraak de zaak Yunus betrof. Dat werd ook door de laatste bevestigd, zij het met tegenzin: “Wij mogen hier verder niets over zeggen”.
We schreven daarop een bericht met de kop ‘Rechter wilde Yunus terug bij moeder’ en dat Jeugdzorg dat vonnis had tegengewerkt. Het was 11:15 uur in de ochtend en dat nieuws sloeg in als een bom…
Al snel daarna bleek dat het vonnis ingewikkelder in elkaar zat dan we dachten. De rechter stelt namelijk wel dat is gebleken dat Yunus nooit mishandeld is en dat de ouders wel degelijk voor hun kinderen kunnen zorgen, maar de uitspraak dat de kinderen terug moeten naar de biologische ouders heeft alleen betrekking op zijn twee broertjes. Lees het vonnis zelf en kijk of je dat er meteen uit haalt. Het verwarrende is dat Yunus wel genoemd wordt [de minderjarige sub 3] maar niet valt onder ‘de kinderen’.
Veranderde dat de essentie van de zaak? Nee zo bleek al snel want, en dat vermelde Medialogica niet, er is nog een ander vonnis. Het vonnis waarin Yunus wel aan de orde komt. En daarin staat onder meer in juridische taal:
“Anders dan Bureau Jeugdzorg is de rechtbank dan ook van oordeel dat er thans onvoldoende grond bestaat voor de conclusie dat het – veronderstelde – gebrek aan pedagogische kwaliteiten bij de ouders moet leiden tot een verlenging van de uithuisplaatsing van de minderjarigen.
Met betrekking tot [minderjarige 3] leidt het voorgaande evenwel niet tot de conclusie dat hij zonder nader onderzoek kan worden teruggeplaatst bij zijn ouders, aangezien hij op zeer jonge leeftijd bij de pleegouders is geplaatst en reeds tweeënhalf jaar bij hen verblijft. De komende maanden zal dan ook moeten worden onderzocht of een terugplaatsing naar de ouders nog in zijn belang is.”
In gewone woorden: Yunus moest alleen bij zijn pleegouders blijven omdat hij inmiddels al te lang weg was bij zijn biologische ouders. Het kind woonde in 2007 immers al langer bij zijn pleegouders dan hij ooit bij zijn echte ouders was geweest.
Dat is de enige reden dat het vonnis niet voor hem gold, maar de rechter wilde wel degelijk dat hij terug zou keren bij zijn ouders. Het onderzoek naar terugplaatsing werd niet uitgevoerd. Later werden de ouders alsnog uit de ouderlijke macht gezet, dat laatste is het verhaal dat iedereen kende. Wat er aan vooraf ging kwam nauwelijks aan de orde.”
Haastige spoed en lobby’s
Op het artikel van Francisco van Jole zijn de commentaren heel divers. Hij moet, is de teneur, over de handelswijze van zijn interviewers niet zeuren want hij weet hoe journalisten op jacht te werk gaan. Maar inhoudelijk maakt hij een belangrijk punt.
Medialogica maakt zich deels schuldig aan wat het programma aan de kaak wil stellen: aan de haal gaan met (verkeerde) feiten waardoor een scheef of vals beeld ontstaat dat wordt gehypt.
Media gingen in de fout met Yunus als gevolg van een te weinig kritische houding en onwetendheid over de verschillende vonnissen en interpretaties, mede veroorzaakt door anonimisering en de gebruikelijke te hoge snelheid van werken.
Er werd ook te snel gerectificeerd, ondermeer door de Volkskrant. Op 6 april 2013 schreef de Volkskrant een reconstructie. Heeft de krant daar echter wel het hele verhaal te pakken?
Er doemt in elk geval een vreselijk beeld op van gehannes met kinderen als inzet van deskundigen en Bureau Jeugdzorg, die allemaal professioneel wat willen en moeten maar verstrikt raken in hun eigen zaken en (voor)oordelen. Met het kind, ouders en pleegouders als slachtoffers.
Kind als speelbal
In een artikel van Ouders.nl werd al op 25 maart een stevige analyse gepubliceerd met de fouten in deze zaak, gebaseerd op spitwerk van Jeugdzorg Dark Horse, een site die laakbaar handelen door Jeugdzorg aan de kaak stelt, ook op grond van dat andere vonnis. Er was geen enkele reden om te rectificeren onder druk van Bureau Jeugdzorg.
Justine Pardoen van Ouders.nl, na het zien van Medialogica: “Het is een vieze zaak bij Bureau Jeugdzorg geweest, maar daar wordt steeds een andere kwestie van gemaakt: eerst de bemoeienis van de Turkse premier, nu het handelen van de media.
Dat wordt dan het onderwerp. Maar over het kind en alle andere mensen die erbij betrokken zijn, gaat het dan allang niet meer. Daarmee wordt het alleen maar nog viezer.”
Mark Josten, chef van medialogica, reageerde in de commentaren van het artikel van Van Jole op Joop.nl: “In geval van feitelijke onjuistheden rectificeert Argos/Medialogica onmiddellijk via zijn website en social media. In de uitzending over Yunus hebben we tot nu toe geen feitelijke onjuistheid of andere onoirbare handeling geconstateerd.”
Op de kritiek van Justine Pardoen reageert Argos, vanwege vakantie van Josten, nu niet.
Peter Olsthoorn | 19-07-13 06:09
Reacties
Gino de Robles | 23/07/13 om 17:34
Goed artikel, maar hoe nu verder? Ik heb de zaak van meet af aan gevolgd en ik heb erg te doen met mevrouw Azeroglu en haar kinderen. De opgetekende bevindingen van de gekwalificeerde hulpverleners Keyser en Yilmaz laten een volstrekt ander beeld zien dan BJZ het publiek probeert voor te houden.
Hoe het ook zij, door het achterhouden door Jeugdzorg van voor de moeder ontlastende informatie bij de rechter en het traineren is – zo menen rechtbank en hof – de uithuisplaatsing van Yunus “onomkeerbaar” (hechting) geworden, waarop de moeder het gezag over Yunus is ontnomen.
Overigens vind ik dit een beetje een vreemde gedachtegang. Waarom geen gefaseerde terugplaatsing?
Stel je voor dat een kind van een paar maanden oud wordt ontvoerd, waarna het na ca. 8 jaar wordt teruggevonden. Kan de ontvoerder zich dan met succes beroepen op “hechting”?