Overschrijven en vergoelijken
Peter Rijpkema
Geestig weer, toegeven is zo moeilijk.
Gelezen: NRC.nl, NRC Handelsblad, VSNU rapportage, Folia
Hoogleraar rechtswetenschap Peter Rijpkema is van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en van de Universiteit van Aruba. Met die laatste locatie wordt sjoemelen makkelijk vereenzelvigd.
Maar nee, het was niet Aruba, het was de UvA die Peter na het overschrijven van een leerboek de hand boven het hoofd hield. Hij was onzorgvuldig met bronvermelding. En dat nadat omstanders hem al hadden gewaarschuwd.
Tweederde van het boek ‘Inleiding in de rechtswetenschap’ van Rijpkema bestaat uit tekst die letterlijk, zin voor zin, woord voor woord, terug te vinden is in het eerder verschenen leerboek ‘Recht, een introductie’. Zijn naam staat als auteur op de kaft
Heel aardig voor studenten die snel een scriptie willen vervaardigen, zo’n aardige prof met een kluitje boter op het hoofd. “Wat zegt u, mijnheer Rijpkema, niet origineel?”
Pieter Drenth, oud-president van de nationale wetenschapsclub KNAW en integriteitsdeskundige, doet nog voorzichtig met zijn oordeel: “Dit neigt naar onaanvaardbaar gedrag.”
Uit het rapport: “Het was aanvankelijk de bedoeling het aangevulde en verkorte onderwijsmateriaal in een tussenfase uit te geven als een reader. Toen bleek dat het materiaal daarvoor té omvangrijk was, heeft betrokkene ertoe besloten het onder een andere titel in eigen beheer uit te geven.
Om zich van toestemming voor het gebruik van de teksten uit het oorspronkelijke boek te verzekeren, heeft betrokkene contact opgenomen met de uitgever van het boek. Betrokkene heeft verklaard ervan uit te zijn gegaan dat hij met de toestemming van de uitgever vrijelijk kon beschikken over de teksten.”
Rijpkema, zegt in een reactie tegenover NRC dat hij “niks heeft verzwegen” en heeft geprobeerd “zorgvuldig te handelen”. Een medewerker heeft Rijpkema gewaarschuwd dat hij problemen over zich afroepen als auteur in plaats van redacteur
Jaap Zwemmer, (raadsman wetenschappelijke integriteit bij de UvA), decaan van de rechtenfaculteit, Edgar du Perron en hoogleraren Egbert Dommering, Jaap Spoor en Hans de Doelder keken ernaar.
Peter Olsthoorn | 14-02-13 19:15
Reacties
Renee van Aller | 14/02/13 om 23:52
Van pech en rampspoed 2013
Het SCP bracht onlangs een wetenschappelijk verantwoord werkje van allure uit, verlucht met elastische zwarte katten, met de titel ‘Van pech en rampspoed’, vanwege het jaartal 2013. De bijdrage ‘hoe doorsta je pech en rampspoed’ van Patty Adelaar lijkt in de zaak van Peter Rijpkema de aangewezen weg. Bijvoorbeeld Stoïcijns.
Inflatie van integriteit
Peter Rijkema, de hoogleraar rechtswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, lijkt wat onzorgvuldig om te gaan met pennenvruchten van anderen. Als vertegenwoordiger van de Universiteit van Aruba, waar hij toen werkzaam was, was ik aanwezig bij zijn promotie op 19 mei 1995. Hij onderzocht in zijn proefschrift ondermeer de interessante vraag of de staat bepaalde morele normen en waarden mag opleggen aan de burgers in het algemeen belang, als die opgelegde waarden en normen de burgers belemmeren in de eigen levensopvattingen en vormgeving van hun bestaan. Hij gaat daarbij uit van een liberale staatsordening, die de beperking van de vrijheid van het individu door de staat afwijst. Hij achtte persoonlijke vrijheid voor het individu essentieel om zich te kunnen ontplooien en voelde zich thuis bij de theorieën van verschillende filosofen over gerechtigheid. Hij was voor liberale gerechtigheid dus correct eigen belang. Immers de rechten van de een beperken de rechten van de ander, althans in de praktijk. De mens is af en toe in staat boven het naakte eigen belang uit te stijgen ten behoeve van anderen, zegt hij. ‘The challenge of living well’ (Dworkin) zal velen aanspreken, zeker als het concept van een zinvol leven gekoppeld is aan een liberale moraliteit die met name aandacht besteed aan gelijke distributie van schaarse goederen. Professor Rijpkema heeft slechts de eigen welbegrepen rechten ontplooid, zoals uiteengezet in zijn proefschrift. De vraag is wel wanneer onzorgvuldigheid fraude en plagiaat wordt. De erven van de oorspronkelijke auteur Brouwers zouden deze handelwijze toch zeker als plagiaat beoordelen.
Renée van Aller