Leugens.nl

Volkskrant struikelt over ingezonden brief: 

‘Weerzien Roos Vonk en Diederik Stapel’

Of was het niet waar? De boodschapper durft er zijn hand niet voor in het vuur te steken.

Volkskrant Magazine van zaterdag 19 januari bevatte een interview met Roos vonk dat ze toestond vanwege een nieuwe boek. Dat was ook de opening naar de affaire-Stapel waarin ze verzeild raakte, de schuld afschoof en alsnog gestraft werd.

In het interview maakte ze geen tweede keer die fout en gaat nog maar eens diep door het stof, en daarmee is de kous dan ook af. Je kunt niet blijven doorzeuren. Ze zei ook geen contact meer met Stapel te hebben gehad.

Ineens was daar op maandag 28 januari 2013 de volgende ingezonden brief:

“Vonk en Stapel

In het Magazine van 19 januari over de ‘Valkuilen van Vonk’, stond dat hoogleraar psychologie Roos Vonk geen contact meer heeft gehad met collega Diederik Stapel nadat bleek dat hij de zaak behoorlijk had belazerd. Behalve dat de inhoud van het artikel een nogal beschamend inzicht geeft in de wetenschappelijke werkwijze van mevrouw Vonk, blijkt ook nog dat ze het niet zo nauw neemt met de waarheid. Dit laatste past dan wel weer goed in de beschrijving van haar werkwijze, zoals weergegeven in het artikel.

Eind oktober 2012, rond het middaguur op een vrijdag, kwam de heer Stapel binnen bij restaurant Oortjeshekken in Ooy, vlakbij Nijmegen. Vijf minuten later stapte mevrouw Vonk binnen en nam plaats aan de tafel van de heer Stapel. Van de ontmoeting en de geanimeerde, langdurige conversatie tussen hun beiden, kregen mijn partner en ik bepaald niet de indruk dat dit de eerste of laatste ontmoeting was tussen hun beiden.

In het artikel zegt mevrouw Vonk dat ze geen contact (behalve mailcontact) heeft gehad met de heer Stapel nadat was gebleken dat hij vele zaken had verzonnen in zijn wetenschappelijke werk en het grof had aangepast aan zijn eigen wensen, zoals inmiddels bij iedere geïnteresseerde wel bekend is. Maar zijn malversaties waren vanaf medio september 2012 via de media algemeen bekend, voor alle duidelijkheid.

Tiny Delisse, Nijmegen”

‘Verkeerd gezien’

Reden genoeg om contact te zoeken met Roos vonk. Ze reageerde via Twitter blij te zijn dat we het even checkte want de Volkskrant liet dat na. Een dag later zou er een rechtzetting van haar kant volgen:

“Valse stelligheid

Veel sociaal-psychologische studies hebben aangetoond dat er geen enkel verband is tussen de stelligheid van getuigen en de juistheid van hun waarnemingen en herinneringen. Iemand die aarzelt en twijfelt kan het bij het rechte eind hebben, iemand anders die ‘honderd procent zeker’ is van zijn zaak kan er volkomen naast zitten.

Deze bevinding wordt mooi geïllustreerd door de ingezonden brief van de heer Delisse (O&D, 28 januari), waarin hij beschrijft hoe hij mij en Diederik Stapel in een geanimeerd gesprek zag in café Oortjeshekken in oktober 2012. In een interview in Volkskrant Magazine had ik aangegeven dat ik Stapel niet gesproken heb sinds zijn fraude bekend werd. Met grote stelligheid concludeert Delisse dat hieruit blijkt dat ik het ‘niet zo nauw neem met de waarheid’ – wat je aan de rest van het interview met mij ook al kon zien, vindt hij. De redactie heeft besloten deze brief te plaatsen zonder naar mijn reactie te vragen.

Met dezelfde stelligheid verklaart hij dat de fraude bekend werd in september 2012. Dit was echter in september 2011. Een mens kan zich vergissen, zo blijkt. Maar inderdaad heb ik Stapel sindsdien niet gesproken. Was dat wel het geval, dan had ik dat natuurlijk gewoon kunnen zeggen in het interview. Er zou immers helemaal niets verkeerd aan zijn als we elkaar hadden ontmoet, zelfs niet als het ‘geanimeerd’ was.

Maar ik ben oktober vorig jaar niet in Oortjeshekken geweest en ik heb Stapel niet gesproken. Delisse heeft zich dus gewoon vergist. Het is maar goed dat de sociale psychologie er is om het samengaan van dergelijke stelligheid en onjuistheid te verklaren.

Roos Vonk, Nijmegen”

Geen foto

Uiteindelijk spraken we Tiny Delisse. Hij had eerst te maken gehad met een opinieredactie die slordig was geweest: “De Volkskrant belde na publicatie: of ik er mijn hand voor in het vuur voor wilde steken dat ik haar had gezien. Tja, als ik het niet zeker wist zou ik het niet opschrijven. Maar het was een waarneming en ik heb niets speciaal tegen mevrouw Vonk.”

Maar hoe herinnert u zich: “Ik ga vaak na het hardlopen koffiedrinken bij Oortjeshekken, en was er toen met mijn partner. Zij heeft een boek van Roos Vonk met haar foto en ik heb haar hier in Nijmegen wel eens op de universiteit gezien. Ik zei haar nog, kijk nou, daar hebben we mevrouw Vonk ook, ongeveer vijf minuten nadat de heer Stapel was binnen gestapt. Ze nam plaats aan dezelfde tafel als de heer Stapel achterin het café-restaurant.

Mevrouw Vonk is stellig en geeft er een psychologische verklaring bij. Delisse, scherp: “Die theorie kan net zo goed op haar van toepassing zijn, of een andere theorie over het vergeten of ontwijken van onwelgevallige informatie.”

Er zijn geen foto’s, noch andere getuigen. Diederik Stapel zou uitsluitsel kunnen geven, of…

Peter Olsthoorn | 03-02-13 11:58