Leugens.nl

Valse voorstelling van de kosten 

Olympische Spelen leveren echt niets op

Olympische Spelen leveren geen geld op, inspireren mensen niet om te gaan sporten en zijn niet goed voor de sociale cohesie. Maar dat wil men niet horen.

Deze maand heeft het hoogste beslisorgaan van het Olympisch Vuur eindelijk besloten Amsterdam als naamdrager van het Olympisch Plan aan te wijzen. Rotterdam is aangesteld als ‘partnerstad’, al weet niemand nog wat dat betekent. De keuze is voor niemand een verrassing omdat iedereen begreep dat we met Rotterdam geen enkele kans zouden maken in Lausanne. De hoge heren van het IOC voelen niets voor een industriële havenstad, zij zitten liever in het Amstelhotel.

Met de keuze voor Amsterdam heeft het Olympisch Vuur (een alliantie van sportbonden, overheden en bedrijfsleven, red.) kleur bekend en is eindelijk duidelijk dat de Spelen wel degelijk een doel op zich zijn.

Helaas komt dit doel met een hoog prijskaartje. Voordat Londen een bid indiende, dachten ze daar dat de Spelen ze 2,4 miljard pond (3 miljard euro) zouden kosten. Inmiddels hebben ze al meer dan 18 miljard uitgegeven.

Griekse crisis

De afgelopen maanden was er veel ophef over een economisch rapport dat minister Schippers (Sport) zou hebben achtergehouden voor de Tweede Kamer. In het rapport worden de kosten in het slechtste geval op 8 miljard geschat, een lachertje als je bedenkt dat ze in Athene 14 miljard moesten uitgeven en in Londen nu dus al meer dan 18 miljard. Het is wachten op de eerste realistische econoom die het verband legt tussen de Spelen en de huidige crisis in Griekenland.

De keuze voor Amsterdam is pikant want hoewel Amsterdam onze kansen vergroot, verkleint het tegelijkertijd de kans dat ons land maatschappelijk iets kan overhouden aan het evenement. Het Olympisch Vuur liet het consultancy bureau AT Kearney de geschiktheid van beide steden onderzoeken.

Naar voren kwam dat Rotterdam beter in staat zou zijn om de Spelen te gebruiken voor sociaal-maatschappelijke problemen. Volgens AT Kearney zouden de Spelen in beide steden tevens positieve gevolgen hebben voor het toerisme, maar dat is een onjuiste inschatting.

Bezoekers blijven weg

Dit soort economische berekeningen houden wel rekening met de bezoekers voor de Spelen, maar niet met de bezoekers die wegblijven door de Spelen. Volgens sporteconomen in Nederland had Amsterdam rondom Euro 2000 130 duizend toeristen aangetrokken die honderden miljoenen hadden uitgegeven.

Wat ze er niet bij zeiden, is dat Amsterdam vanaf 1998 tot en met 2001 afzakte van plaats 16 naar 20 in de ranglijst van meest bezochte Europese steden en dat er dus eigenlijk meer toeristen waren weggebleven door het evenement. In Amsterdam zullen de Spelen voor geen enkele toename van toeristen zorgen, de ene sporttoerist zal de andere cultuurtoerist vervangen.

In het oorspronkelijke Olympisch Plan van 2009 waren de Spelen nog een middel om de Nederlandse sport via een achttal maatschappelijke ambities een grotere plaats te geven in de maatschappij. Drie jaar later zijn er maar weinig veranderingen doorgevoerd en een groot aantal sportbestuurders begint ongeduldig te worden. Zij vinden sport als middel maar vervelend en hebben druk gezet op het Olympisch Plan.

Niet langer zouden ‘we’ ons moeten laten afleiden door alle ambities. Het volk moet duidelijker worden gemaakt dat ‘we ervoor gaan’. In het oorspronkelijke Olympisch Plan zou de keuze voor de stad pas in 2016 worden genomen, maar als de Spelen een doel zijn, is dat voor de sportbestuurder veel te laat. En dus heeft het Olympisch Vuur kleur bekend.

Het Olympisch Speeltje

Nu is het zaak voor hen aan het Nederlandse volk te bewijzen dat de organisatie van de Spelen een miljarden investering verdient. Dus wordt er beweerd dat we dankzij de Spelen de sportparticipatie in ons land kunnen verhogen. Ook zou het goed zijn voor de sociale cohesie in ons land en uiteraard gaan we er allemaal financieel op vooruit. Het zijn allemaal loze kreten, zoals ik gedetailleerd in mijn boek Het Olympisch Speeltje uitleg; internationale wetenschappers hebben dit soort indianenverhalen keer op keer ontkracht. In Engeland is er de afgelopen vijf jaar 660 miljoen extra geïnvesteerd in de breedtesport, maar zonder resultaat.

De Spelen zijn geen goede inspirator voor sportbeoefening. De sociale cohesie is maar tijdelijk. Een onderzoek dat we onlangs hebben afgesloten, laat zien dat na het WK 2010 de sociale cohesie in Zuid-Afrika eerder is afgenomen dan toegenomen. De economische motieven zijn nog het zwakst. De miljardeninvestering is simpelweg niet terug te verdienen. Maar dat wil men niet horen.

Het wordt tijd dat politici een einde maken aan deze onzin. Het oorspronkelijke Olympisch Plan is prachtig en toen de Tweede Kamer twee maanden geleden besloot het niet af te schieten maakte zij de juiste keuze. Het enige wat ze moet doen is het woordje ‘Olympisch’ te vervangen door ‘Nationaal Sport’. Het klinkt wat minder ambitieus, maar het scheelt wel een miljardje of 15.

Bob Heere is sportonderzoeker aan de University of Texas. Dit artikel verscheen eerst in de Volkskrant van zaterdag 28 juli 2012

Bob Heere | 29-07-12 07:42