Roos Vonk ‘via de achterdeur’ in de Volkskrant

Wetenschapsredactie vond bericht vleeseters te licht, maar opvatting kwam eerder toch groot in de krant.

Gelezen: Ombudsvrouw Volkskrant, zaterdag 17 september 2011

Toen de wetenschapsredactie van de Volkskrant het persbericht over vleeseters kreeg, vroeg ze nadere uitleg bij Roos Vonk. “Hij vond het vreemd dat het ‘vleesonderzoek’ (nog) niet was gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift en dus niet was onderworpen aan een inhoudelijke controle door vakgenoten.

Het materiaal dat Roos Vonk vervolgens naar de redactie opstuurde vond hij ‘rommelig’, hij meende te zien dat er onjuiste conclusies aan de cijfers werden verbonden en de onderzoeksmethode vond hij discutabel. En dus schreef deze wetenschapsredacteur geen stuk.”

De naam van de redacteur wordt niet genoemd, maar hij heeft zijn werk gedaan. Echter, op 28 augustus 2010 (een jaar eerder dus) schreef Roos Vonk in een paginagroot essay in het Vervolg van de Volkskrant dat vleeseters ‘asociale lomperiken’ zijn. Twee weken later mocht ze haar stelling overdoen met wederom een paginagroot essay in het Vervolg over mensen die lust van het vlees eten zwaarder laten wegen dan de last die ze de samenleving daarmee bezorgen. Vermeulen: “Bewijzen daarvoor bood ze niet. Er was immers geen onderzoek naar gedaan.”

Ombudsvrouw Margreet Vermeulen stelt vervolgens correct en hard vast: “Stellingen die je bij de wetenschapsredactie van de Volkskrant moet kunnen onderbouwen om de krant te halen, kun je dus vrijelijk spuien in het Vervolg. Kortom, wie niet door de voordeur in de krant komt, kan het altijd proberen via de achterdeur.

Vonk is niet de enige professor of Bekende Nederlander die in de Volkskrant ruim baan krijgt om zijn mening te geven, een boek te recenseren, een tv-programma te bespreken, verslag te doen van een reis oftewel: journalist te spelen. Vrijwel overal in de krant (behalve in het nieuwskatern) staan tegenwoordig ‘klinkende namen’ boven en onder artikelen waar vroeger de naam van een (doorgaans onbekende) verslaggever stond…

De redactie vindt dat ze met de term ‘essay’ boven een artikel van een gastauteur voldoende duidelijk maakt dat het niet om een objectief journalistiek artikel gaat. En dat de lezer heel goed verschil weet te maken tussen bijdragen van journalisten en niet-journalisten. Ik vraag mij dat af.

Soms schrijven deze BN’ers en bobo’s over de terreinen waarop ze deskundig zijn. Soms juist níet. Soms staat erbij wat hun achtergrond is, soms ook niet of deels. Hun verhaal kan gekleurd zijn omdat ze prominent lid zijn van een partij, getrouwd zijn met een filmmaker of concurrent/collega zijn van de auteur over wie ze schrijven, vegetariër zijn of ex-voorzitter van een actiegroep.

Dat neem ik die gastauteurs niet kwalijk. Integendeel, dat is hun goed recht. Gastauteurs hoeven zich niet te houden aan de wetten in de journalistiek. Zij hoeven niet onafhankelijk te zijn, ze zijn niet verplicht hoor en wederhoor toe te passen, zij mogen opzettelijk eenzijdige of onvolledige informatie geven als dat in hun kraam te pas komt.

Natuurlijk kan de expertise van een gastauteur soms een waardevol element zijn. Daarom heeft de krant ook opiniepagina’s. In andere katernen moeten journalisten de hoofdrol spelen. Want het is de redactie waar de lezer zijn vertrouwen in heeft gesteld.”

Artikelen weg

Betreffende artikelen zijn niet meer terug te vinden in het Volkskrant-archief dat niet zo ver terug gaat, en ook niet bij die van Roos Vonk zelf. (Overigens nogmaals: er vindt nog onderzoek plaats door de Universiteit, ze is niet veroordeeld.) Wel staat er nog een goed interview van Wilma de Rek met Roos Vonk van 4 juni 2011:

“In de basis ben ik wel goed van vertrouwen. Dat is mijn eeuwige dilemma: in mijn hart geloof ik in mensen. Dus ik ben heel vaak teleurgesteld. En dan denk ik weer: hoe kun je nou teleurgesteld zijn, trut? Je wist toch dat mensen zo zijn? Altijd hoop ik dat mensen leuker, integerder en onbaatzuchtiger zijn dan ze zijn…

De meeste fouten van mensen komen voort uit domheid. Mensen doen ergerniswekkende, immorele dingen: ze laten het kortetermijnbelang steevast prevaleren boven het langetermijnbelang, ze gedragen zich hebzuchtig. Dat is allemaal niet zo sympathiek. Maar ik geloof niet dat er iemand is die ’s ochtends handenwrijvend opstaat met het idee: laat ik nou eens even kijken wie ik vandaag weer te grazen kan nemen om er zelf beter van te worden. Zo werkt het niet….

Mijn ego vindt het leuk als ik in de krant sta en als mensen dan zeggen: goh, die Vonk, díe had interessante dingen te zeggen. Mensen die ontkennen dat ze daar gevoelig voor zijn, die geloof ik niet..'”

Je zou toch bijna denken: ook maar een mens, leugen moet kunnen? Of gewoon: opzouten?

  • Reacties

  • joe | 20/09/11 om 00:03

    Daarom neem ik de meeste flut onderzoeken die men hoort op de radio of tv vaak met een korreltje zout.
    Omdat deze niet representatief zijn voor de nederlandse samenleving.

  • Maria Foerier | 20/09/11 om 10:27

    Inderdaad, je kunt niet zomaar zeggen ‘ik ben ook maar een mens en maak mijn fouten’ als excuus om deze fouten steeds te blijven maken.

Reageer op dit artikel:

*
To prove you're a person (not a spam script), type the security word shown in the picture. Click on the picture to hear an audio file of the word.
Anti-spam image

*
To prove you're a person (not a spam script), type the security word shown in the picture. Click on the picture to hear an audio file of the word.
Anti-spam image

Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd en niet aan derden verstrekt.

Omgangsvormen