Leugens zijn er niet om tegen te vechten, maar...
Het morele beest
…om te onderkennen waarom we naar leugens smachten.
Gelezen: Volkskrant Boeken, 25-06-2011, pagina 57
In voorbereiding op het Symposium ‘Voorbij goed en kwaad’ van de Internationale School voor Wijsbegeerte schreef Arnon Grunberg in de Volkskrant twee essays, ‘Het morele beest’ en ‘De slang speelt met ons’. Enkele citaten:
“Wie alleen voor zichzelf liegt, voert een schertsvertoning op. Om daaraan te ontkomen draagt de mens zijn moraal uit zoals een marskramer.
Wij weten amper wat goed is voor onszelf en om dat te verhullen hebben wij een noodsprong gemaakt: wij weten wat goed is voor de ander.
De leugenaar heeft het liefst een stadion vol met mensen die zijn leugens geloven, maar één gelovige, of iemand die veinst te geloven, volstaat in noodgevallen ook al.
Nationalisme, populisme en religieus fundamentalisme kunnen als volgt worden begrepen: wij willen niet alleen voor onszelf liegen, wij willen samen met anderen liegen. Dat is onze vlucht uit de eenzaamheid. En precies dat bedoelde Max Weber toen hij het had over de ‘onttovering van de wereld’: het langzame vergaan van collectieve leugens.”
En…
“In Goden breken zegt De Kesel dat volgens Lacan, net als volgens Freud, ‘de plaats van waaruit we leven niet de reële werkelijkheid is’.
Het is het verlangen dat de mens gevoelig maakt voor zwendel, hem er zelfs naar doet uitzien. Sommige zwendel vermomt zich als kunst, andere als filosofie, weer andere als religie of als wetenschap, de zwendel die nog meer dan religie ervan overtuigd is boven alle zwendel uit te kunnen stijgen. Ook politiek is voor alles een komedie van bedriegers en bedrogenen.
Wij doen er goed aan de zwendel serieus te nemen, niet alleen op te vatten als iets wat ontmaskerd en bestreden dient te worden. Deze zwendel is alles wat er is. Wie deze zwendel niet wil, wil het niets.”
Peter Olsthoorn | 12-07-11 12:20
Reacties
Niquote | 12/07/11 om 20:21
Mooi geschreven, beetje naar Feuerbach (1841); “God is een
door de mens gemaakt wezen, waarop de mens omwille van eigen geluk en genotsverhoging zijn menselijke idealen, noden en wensen projecteert.” Zo zijn wij opgegroeid met zwendel, handig overgenomen door de door Grunberg beschreven stromingen en individuen. Edoch, zijn laatste zin is discutabel, wat is er mis met het niets?
s'ace - cees de groot | 13/07/11 om 11:53
het is niet een kwestie van telkens hetzelfde willen …
het is een afwisseling met “freeze” momenten …
elke dag een minuut voor elkaar thuis
elke (k)week een minuut voor elkaar gegroepeerd
elke maan een minuut voor elkaar integraal / heel / aards
dat vier je elk jaar eenmaal met de kinderen van de zon
en … elke vier jaar met alle wezens …
Ergo het is Zwendel en Wandel … te Saam Samen
Bosgeus | 15/01/12 om 11:03
Die Grunberg liegt zelf ook.
…”Nationalisme, populisme en religieus fundamentalisme kunnen als volgt worden begrepen: wij willen niet alleen voor onszelf liegen, wij willen samen met anderen liegen.”… Nationalisme is geen leugen, maar een fase in de verantwoordelijkheid van het individu. Van eigen lichaam, tot dat van familie en vrienden, de gemeente, de provincie, het land. Opkomen voor het land waar familie en vrienden moeten leven, is geen leugen, maar getuigt van echtheid. Verder zijn de woorden “populisme” en “religieus fundamentalisme” propaganda woorden, waarmee geschermd wordt in het politieke en media theater, maar vaak geen enkele realiteit dienen. Fortuyn was geen populist, maar besprak problemen die andere politici uit de weg gingen. Religieus fundamentalisme is een propagandaterm die tracht mensen die een bijbel lezen te beschuldigen van terrorisme. Intussen staat in de Bijbel uitgelegd welke leugens de paus en priesters gebruiken om dergelijke propaganda te bewerkstelligen.