Een lekker verhaal
Het ”˜wilde’ leven van Monique de Wael
Vier jaar health mart pharmacies met een wolvenroedel door Europa trekken om nazi’s te ontlopen. Het klinkt als een sterk verhaal. Maar Misha Defonseca schreef het allemaal in haar biografie Misha Niemand die twijfelde aan de waarheid. Totdat ze ruzie kreeg met haar uitgever Jane Daniel. Afgelopen vrijdag verloor ze de rechtszaak en liep hierdoor 15 miljoen euro mis.
In 1997 breekt Misha Defonseca door met haar biografieMisha. Het boek van de Belg is direct een succes in Europa en wordt vertaald in achttien talen. In 2007 wordt het verfilmd onder de naam Survive avec les loups en er bestaat zelfs een Italiaanse opera die gebaseerd is op haar verhaal.
In haar boek vertelt Defonseca hoe zij als zevenjarig meisje in de Tweede Wereldoorlog, nadat haar ouders door de Duiters zijn opgepakt, door Europa zwerft op zoek naar haar ouders. Ze staat er niet alleen voor. Al snel wordt ze opgenomen en beschermd door een wolvenroedel. Ze past zich snel aan en leeft als een dier. Net als de wolven verscheurt zij haar prooi met haar tanden, beschermt ze zich met een dierenhuid en plast ze zoals de rest van de roedel dat doet.
Hoewel het boek vrij onwaarschijnlijke gebeurtenissen bevat wordt er door niemand getwijfeld aan de geloofwaardigheid van het verhaal. Totdat Jane Daniel, de uitgever van het boek Misha, in augustus 2007 de blog Bestseller! begint. Op haar blog schrijft ze over hoe ze Defonseca heeft ontmoet en over hun juridische strijd en ruzies.
Die gaan over afspraken die wel of niet nagekomen zouden zijn. Vijf maanden nadat ze haar blog is gestart ontvangt ze een email: “I do not know where you are in you story at the moment, but perhaps I could help.”
De mail is van Serge Aroles, een chirurg die onderzoek doet naar ”˜wolfskinderen’ en op deze manier in aanraking kwam met het verhaal van Defonseca. De invalshoek van Daniels blog verandert. Samen ontrafelen Daniel en Aroles de persoon achter ”˜Misha Defonseca’. Inmiddels is haar blog samengevoegd tot het boek Bestseller!.
Tijdens de start van haar onderzoek kwam Aroles er al snel achter dat verhalen van wolfskinderen veelal verzonnen zijn. Voor haar onderzoek trok ze ook de gegevens van Misha Defonseca na en ontdekte dat niemand op de lijst vanuit Belgií« gedeporteerde joden overeenkomt met de namen die de schrijfster voor haar ouders opgaf.
Ook klopte haar verhaal niet in de historische context. Zo begonnen de deportaties van Belgisch joden in de zomer van 1942 en niet in de lente van 1941 zoals Defonseca in haar boek beschrijft. Wanneer hij de blog van Daniels ziet wil hij haar graag helpen.
Al snel trekken de dames een conclusie: De schrijfster is niet de vrouw wie ze zich bij Daniels voordeed. Haar echte naam is Monique de Wael. Ze komen hier achter door alle verschillende uitgaven van het boek en gegeven interviews te vergelijken. En die blijken nogal te verschillen. Zo heette de schrijfster in de Franse editie Monique Valle en in de Amerikaanse Monique De Wael.
Hun zoektocht gaat door, ze vinden de basisschool van De Wael. In 1943 zat De Wael in de eerste klas terwijl ze in haar biografie rond die tijd door Oekraí¯ne trok met haar wolvenroedel. Ook vinden ze haar nichtje Emma De Wael zij verklaart dat Monique De Wael tijdens de oorlog Brussel niet heeft verlaten. Na de verdwijning van haar ouders woonde ze bij een pleeggezin.
Wanneer de dames de vele leugens hebben ontdekt geeft De Wael op 28 februari 2008 haar leugen toe in interview in Le Soir: “Het boek is een verhaal. Het is mijn verhaal. Het is niet de echte realiteit, maar het mijne.”
Ook lijkt ze het voor zichzelf niet meer helemaal duidelijk te hebben. “Ik heb me altijd joodse gevoeld. Ik ben alles door elkaar gaan halen. Ik creí«erde een nieuw leven in mijn hoofd om de pijn te vergeten. Soms was het moeilijk voor me om het onderscheid tussen realiteit en fictie te maken. Ik vraag vergiffenis aan al wie zich door mijn verhaal bedrogen voelt.”
Maar met een vraag om vergiffenis is de kous nog niet af. Daniel en De Wael zaten al lange tijd in een juridische strijd over de opbrengst van het boek. Voordat de leugen uitkwam was De Wael net in haar gelijk gesteld. De Amerikaanse jury had beoordeeld dat de uitgever verschillende afspraken niet had gerespecteerd en De Wael 15 miljoen euro moest betalen.
Maar afgelopen vrijdag werd dit teruggedraaid. Het hof van Massachusetts oordeelde vorige week vrijdag dat de verzinsels van de vrouw zo extreem waren dat de jury de zaak de vorige keer niet correct had kunnen beoordelen. De leugen kwam De Wael dan ook duur te staan. De 15 miljoen euro moet terug naar haar uitgever Daniel.
Eva Verhoeven | 05-12-10 11:50
Reacties
gilles | 13/01/11 om 19:38
Liegen vereist fantasie,acteertalent en een goed geheugen.
Franka | 29/06/13 om 22:34
Ondanks dat het verhaal verzinsels waren heb ik het graag gelezen en ik vind het nog steeds een mooi verhaal ik heb het boek letterlijk in 2 avonden uitgelezen.
Annita | 11/08/13 om 10:02
Het maakt niet uit of het fictie of realiteit is, het is een goed verhaal, en ik twijfel er niet aan , ik denk toch dat er ook een kern van waarheid in zit. Ik heb het boek nu voor de tweede keer gelezen, aangezien ik geen lezer ben is het boeiend van begin tot eind.
renee | 12/08/15 om 16:15
Ik lees alleen maar waargebeurde verhalen,en wist meteen dat haar verhaal niet waar was,maar daar ik op reis was heb ik het boek uitgelezen,wat een teleurstelling en een onzin dat die vrouw verteld,daar moet ge echt geen hogere studies voor gedaan hebben ,omdat te doorzien en haar uitgever moet dat ook geweten hebben,wat een onzin.
Een teleurgestelde lezeres,
Renee Lissens
Cor | 22/02/17 om 13:44
heb het boek met veel interesse gelezen, halverwege vroeg ik mij even af of het boek wel echt waar was, maar las toch door en bleef geboeid erdoor.
Later wilde ik het liken op facebook, maar ontdekte dat het verhaal verzonnen was. Maar wel goed verzonnen, en authentiek aandoend. Je voelt de verweesdheid en de overlevingsdrang en de vergelijking met dierlijk en menselijk gedrag blijft interessant. Ook brengt het goed de naziterreur in beeld.
Het punt is: ook autobiografische verhalen zijn verdichtingen van de waarheid, en kunnen zelfs slechter en oninteressant zijn, naargelang hoe het geschreven is.
Blijft een interessant verhaal!
Cor Wagenaar
Canniere tine | 07/04/17 om 19:29
Ik heb net dit boek gelezen en daarna Misha Defonseca opgezocht op internet. Leugens, bedrog. …. ? Ik ben enkel maar blij dat deze nachtmerrie voor haar niet “echt” heeft bestaan. Maar denk eens aan allen dit werkelijk doorstaan hebben. Misha is een stem voor de velen die niet de kans hebben gehad of de moed en durf om dit verhaal te kunnen schrijven. Waar of niet, mijn hart gaat uit naar allen die de verschrikkingen van een oorlog hebben meegemaakt, toen en nu! Misha, een boek die je tot tranen beroert , waar je bij stilstaat! Waar of niet, het gebeurt, het bestaat, nu nog altijd. Wie kan ontkennen dat dieren “menselijker” zijn dan mensen.
Misha, een boek die je aangrijpt.