Leugens.nl

De beloften, de cijfers en het gedraai 

Meer blauw op straat

Een van de ‘ lekkerste’ politieke beloften: meer agenten, meer veiligheid. Hoe zat het met de cijfers?

De bezuinigingen op de politie die in 2009 werden aangekondigd mochten niet ten koste gaan van het blauw op straat. Toch wordt de sterkteafspraak van jaarlijks 1.600 nieuwe aspiranten in 2010, 2011 en 2012 dit jaar al niet gehaald. Volgens (inmiddels ex-)minister Ernst Hirsch Ballin was er weinig aan de hand: er zijn simpelweg minder aspiranten aangemeld omdat de uitstroom van agenten trager op gang komt dan verwacht werd. Maar is dat wel de werkelijke reden?

De bezuinigingen op de politie worden aangekondigd in de Voorjaarsnota van 2009. De instroom van nieuwe politieaspiranten zal in 2010, 2011 en 2012 worden ingeperkt, maar de minister verzekert in juni 2010 dat de bezuinigingen niet ten koste gaan van de veiligheid: de operationele politiesterkte zal ieder jaar minimaal 52.200 fte bedragen.

De komende drie jaar zal de sterkte zelfs ”˜ruimschoots’ boven dat getal uitkomen, maar het Expertisecentrum Personeelsvoorziening Politie berekent dat er in 2010, 2011 en 2012 jaarlijks gemiddeld 1.600 aspiranten nodig zijn om ook na 2014 op de beoogde sterkte te blijven.

De centen

Maar wie gaat deze maatregel betalen? In september 2009 wordt een onderzoek aangekondigd naar de betaalbaarheid van de operationele sterkte op lange termijn, het normkostenonderzoek. De resultaten van dit onderzoek worden uiteindelijk pas in juni 2010 gepubliceerd. De precieze financií«le kaders blijven voor de politiekorpsen dus nog lang onzeker.

In oktober 2009 blijkt dat het aantal aanmeldingen van nieuwe aspiranten voor het jaar 2010 sterk achterblijft. De inschrijvingstermijn voor de opleidingsplaatsen wordt nog verlengd van 15 juli tot 16 oktober 2009, maar dat haalt niets uit. Zolang niet bekend is wie de sterkteafspraak gaat betalen, blijven de politiekorpsen terughoudend. Eind oktober 2009, na de sluitingstermijn, zijn er nog maar 1.099 aanmeldingen.

De minister blijft optimistisch. Korpsen kunnen, buiten de reguliere inschrijvingstermijn, het hele jaar door nieuwe aspiranten aanmelden. In februari 2010 schrijft ze dat het Korpsbeheerdersberaad heeft laten weten dat de korpsen naar verwachting ongeveer 1.500 aspiranten naar school sturen. Maar die verwachting blijkt toch te rooskleurig. In 2010 zijn 13 van de 25 regionale politiekorpsen onder preventief toezicht gesteld.

Nieuwe verwachtingen

De korpsen hebben dus nauwelijks geld voor nieuwe aspiranten. Minister Hirsch Ballin, die na de val van het kabinet in februari het ministerschap heeft overgenomen, stelt de verwachtingen bij. Op 23 juli van dit jaar laat hij weten dat er in 2010 naar verwachting ongeveer 1.200 aspiranten zullen worden aangenomen.

Het aantal van 1.600 aspiranten zal dus niet gehaald worden. Volgens minister Hirsch Ballin ligt dat niet zozeer aan de financií«n van de korpsen, maar aan de ”˜lagere vervangingsbehoefte’. Het aantal van 1.600 aspiranten was gebaseerd op berekeningen van vorig jaar. “Op dit moment is de sterkte van de Nederlandse politie al ruim groter dan de met de Tweede Kamer afgesproken sterkte. Dit komt onder andere omdat de uitstroom minder groot is dan eerder verwacht.” Volgens de minister is herijking van het aantal aspiranten noodzakelijk.

Terug naar 30 juni 2009. Op die dag schreef minister Ter Horst in een brief aan de Tweede Kamer dat het met de Kamer afgesproken niveau van politiesterkte, 52.200 fte voor 2010, op dat moment al was gerealiseerd. Tot 2014 zou die sterkte zelfs ruimschoots boven 52.200 fte stijgen.

Dat de sterkte eind juni 2010 ”˜al ruim groter’ is dan de afgesproken sterkte, was dus al voorzien. De 1.600 aspiranten in 2010, 2011 en 2012 zijn juist nodig om de politiesterkte ook na 2014 te kunnen garanderen.

Inhaalslag nodig?

De Politieonderwijsraad ving eind maart al signalen op van de Politieacademie die erop wezen dat het aantal van 1.600 aspiranten voor het jaar 2010 niet behaald zou worden. De Raad liet weten hiervan ”˜met zorg’ kennis te nemen : “De consequentie van deze achterblijvende instroom is dat in de komende jaren een inhaalslag ten aanzien van de initií«le instroom moet worden gerealiseerd om alsnog de formatie op peil te houden.”

RTL Nieuws meldt op 4 september van dit jaar dat de politiekorpsen in het aantal agenten snijden. Er zou sprake zijn van een forse daling van het aantal aspiranten en sommige korpsen zouden oudere agenten een vertrekpremie aanbieden.

“Dit alles om de financií«le tekorten bij de korpsen op te kunnen vangen,” aldus RTL. “Dit is geheel in strijd met afspraken met de minister van Binnenlandse Zaken.”

Zwarte Pieten

Maar valt het de politiekorpsen wel te verwijten dat de sterkteafspraak niet gehaald wordt? Twee weken eerder had Gerrit van de Kamp, voorzitter van politievakbond ACP, in een interview op Radio 1 juist de minister als verantwoordelijke aangewezen.

In maart van dit jaar is de jaarlijkse instroom van 1.600 aspiranten in de jaren 2010, 2011 en 2012 vastgelegd in de politie-cao. En afspraken in een cao moeten, zo stelt Van de Kamp, financieel gedekt zijn.

En hoe verder?

Is de politie beter af met het kabinet-Rutte? Het regeerakkoord klinkt veelbelovend: het nieuwe kabinet wil investeren in veiligheid met 3.000 extra agenten, waaronder 500 animal cops. Maar volgens Ferd Crone, PvdA-burgemeester in Leeuwarden en penningmeester van het dagelijks bestuur van de korpsbeheerders, is er een rekenfout gemaakt.

De politiekorpsen kampen volgens Crone met een tekort van 300 miljoen, waardoor er 3.000 agenten uit moeten. Met het extra geld dat het nieuwe kabinet heeft toegezegd kan het aantal gedwongen ontslagen volgens Crone worden beperkt tot 1.300 man. Opnieuw lijkt er niet goed te zijn nagedacht over de financií«le haalbaarheid.

Eveline aan de Wiel | 24-10-10 12:15