Leugens.nl

Minister Ronald Plasterk verdedigt 

Henk Hagoort en de omroepsalarissen (3)

Tweede Kamerleden zagen de adder onder het gras van de salarisregeling wel liggen, maar vonden minister Plasterk (foto) op hun weg met vergaande verdediging.

Wat vooraf ging: Deel 1
Deel 2 van de vraag waarom het omroepbestuur onder leiding van Henk Hagoort in het Beloningskader Presentatoren Publieke Omroep (BPPO) met punt 8.2 expliciet bedrijven van presentatoren wilden uitsluiten van de verplichte maximalisatie van salarissen. Behalve bv’s wilde de omroep ook eensmanszaken vrijwaren van het opleggen van de Balkenende-norm.

We vroegen het verantwoordelijk departement van OC&W waarom betreffende passage voor uitzondering van bedrijven zo expliciet is opgenomen. Het antwoord:

“De regeling is opgesteld door NPO en ter goedkeuring voorgelegd aan de minister. De genoemde passage vloeit voort uit de (media)wettelijke regeling.

Het is bekend dat er constructies werden gehanteerd. Zie ook het verslag van het debat van 1 juli, en de brief aan de Tweede Kamer waarin op de VAR/BV wordt ingegaan:

“Een dergelijke presentator wordt namelijk niet als medewerker van de publieke omroep beschouwd, maar als zelfstandig ondernemer. Het BPPO legt daar echter wel een inspanningsverplichting aan de omroepen op, om beloningen vast te stellen die in lijn liggen met de hiervoor genoemde bedragen.

Bij de evaluatie van de werking van het BPPO wil ik wel terug zien dat omroepen aan hun inspanningsverplichting voldoen. Ook moeten omroepen zich verantwoorden voor hun afwegingen om overeenkomsten aan te gaan die leiden tot beloningen boven de gestelde normbedragen.”

We sloegen er het debatverslag van 1 juli nog eens op na. Er is breed verzet geweest tegen de uitzonderingsbepaling:

Johan Remkes (VVD): “Misschien kan de minister ingaan op de VAR-bv of VAR-DGA, want daar wordt weinig over gezegd. Daar ligt echter een aanmerkelijke mogelijkheid van een vluchtroute.”

Jasper van Dijk (SP): “Hoe zit het met de bv’tjes? Hiervoor geldt een inspanningsverplichting. Wat voor sancties staan hier dan op?”

Joí«l Voordewind (ChristenUnie): “Tot slot een opmerking over de sluiproutes zoals de bv’s. Die zijn niet dichtgetimmerd, maar er is wel sprake van een inspanningsverplichting voor de omroepen om beloningen vast te stellen die in lijn liggen met de hiervoor genoemde bedragen. Waarom is dit niet steviger dan alleen een inspanningsverplichting?”

Minister Ronald Plasterk in zijn antwoord: “Tot dusverre hebben wij het alleen maar gehad over mensen in loondienst. Strikt genomen is dat het enige waar je echt bij kunt. Ik stel het dus toch op prijs dat de publieke omroep in de code die men zelf heeft vastgesteld heeft gezegd te willen dat er ook wanneer men een programma inkoopt, bijvoorbeeld van een eenmanszaak of een bv van iemand die zich via die bv ter beschikking stelt voor het maken van een programma voor de publieke omroep, een inspanningsverplichting ligt om ook dan de vergelijkbare beloningscode van toepassing te doen zijn. Dat geldt dan ook voor buitenproducenten….

…Dit is geen tandeloze inspanningsverplichting, omdat ik wil zien dat de omroepen na een jaar rapporteren waartoe dit leidt en dat elk geval waarin zich zoiets voordoet ook bekend is bij de raad van bestuur, zodat wij ook kunnen zien dat dit niet vervolgens als een vluchtroute wordt gehanteerd. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. Die informatie wordt na een jaar ook met de Kamer gedeeld. Dan is het aan ieder om te beoordelen dat er geen ongewenste vluchtroute-effecten van uitgaan.”

Mariko Peters (GroenLinks): “Mij ontgaat nog een beetje de ratio achter deze uitzondering voor bv’tjes. Waarom ook voor bv’s niet de gedragscode voor beloningen op dezelfde manier toegepast? Waar het nu om gaat, is of er wordt ingekocht of dat het geld in een arbeidsovereenkomst wordt geschoven….

…Kan de minister bevestigen dat dat niet de bedoeling is en dat je netto, of je nu bv, opdrachtnemer of werknemer bent, op hetzelfde moet uitkomen: de Balkenendenorm?

Plasterk: “Dan is het inderdaad zo — dus dat misverstand kan ik hier wegnemen — dat dit niet betekent dat daar ongelimiteerd opgeplust kan worden…Waar wij hier over bv’s praten, gaat langzamerhand heel ver. [SIC]…

…Wij spreken nu over een situatie waarin en productiebedrijf voor een omroep een programma maakt. In zo’n situatie heeft de omroep nu een inspanningsverplichting. Men moet tegen de maker van het programma zeggen: wij willen eigenlijk ook van u horen dat u zich houdt aan de Balkenendenorm. Bij een overheidsinstantie kunnen wij vaststellen wat het maximumsalaris zal zijn en bij een semioverheidsinstantie kunnen wij dat ook nog doen. Bij een vrij bedrijf, wat een bv is, kunnen wij dat echter niet zomaar doen…”

Hier debiteerde Plasterk een feitelijke onjuistheid: Het ging niet over productiebedrijven, maar over mangement-BV’s en zelfs eenmanszaken (die hij eerder expliciet noemde).

Plasterk gaat nog wat verder: “…Stel dat de publieke omroep een voetbalwedstrijd uitzendt. Dan kunnen wij wel meedenken over de vraag welk bedrag de publieke omroep mag betalen voor de voetbalrechten. Daarover kan je eventueel een opvatting hebben. Wij kunnen echter niet meedenken over het salaris van de voetballer. Bewust kies ik een voorbeeld dat ver weg lig, omdat wij het over dit voorbeeld snel eens zullen worden.”

Fraaie redeneerkunst van de minister, maar dit voorbeeld dient de waarheid allerminst. Als Mariko Peters (GroenLinks) blijft aandringen op inperking van deze bedrijven, zet Plasterk er nog een tandje bij:

“Op een gegeven moment bereiken wij hierbij de grenzen van de redelijkheid. Als de publieke omroep de muren laat behangen, is men toch ook niet verantwoordelijk voor het salaris dat de behanger krijgt?”

Motie tegen de uitzondering

Peters laat zich niet vermurwen en dient een motie (nr. 74 (31804) in:

“constaterende dat voor de beloning van presentatoren die werken met een Verklaring arbeidsrelatie of vanuit een bv slechts een inspanningsverplichting geldt, verzoekt de regering, het beloningskader zo aan te passen dat de norm inclusief alle vergoedingen is en dat het op geen enkele wijze uitmaakt via welke constructie (arbeidsovereenkomst, opdrachtovereenkomst, via een bv et cetera) de beloning wordt verstrekt…”

Boris van der Ham (D66) weet ook dat het om een substantieel aantal via een bedrijf bruto declarerende presentatoren gaat: “Er wordt weliswaar steeds gesproken over de ongeveer dertig personen die de Balkenendenorm overtreffen, maar met de bv’s erbij gaat het misschien wel om veel meer personen, misschien wel om het dubbele.”

Plasterk raadt de motie van Peters af. Een dag later, op 2 juli 2009, vindt de stemming plaats:

De aanwezige leden van de fracties van de SP, PVV, oenLinks, SGP n Rita Verdonk stemmen vóór deze motie en de overige fracties (CDA, PvdA, ChristenUnie, VVD, D66) ertegen.

De motie is verworpen dankzij minister Plasterk die de Publieke Omroep en de ambtelijke top van zijn ministerie heeft verdedigd met voorbeelden van de behanger en de voetballer.

Peter Olsthoorn | 23-07-09 10:22