'Hoog Verraad' over sjoemelende bergbeklimmers
De naakte waarheid in een roman?
Bereikte Ronald Naar werkelijk de top van de Nanga Parbat? En is Bart Vos onterecht veroordeeld voor liegen over de Mount Everest?
Gezien: Pauw&Witteman
Op televisie kruisten de bergbeklimmers Ronald Naar (foto) en Frank Moll de degens over een inmiddels 27 jaar oude affaire. Aanleiding is Frank Moll’s roman Hoog Verraad. Op de keper beschouwd is het geen roman maar non-fictie. Moll ontkent dat Naar destijds de top van de Nanga Parbat (‘Naakte Berg’), een 8.126 meter hoge Himalayaberg en een droomdoel voor alpinisten, heeft bereikt.
Van het vijf man tellende team van Ronald Naar in 1981 maakte Frank Moll als cameraman deel uit. Naar ging in zijn eentje naar de top. Er waren geen getuigen, foto’s van Naar ontbraken, evenals ander ‘bewijsmateriaal’. Zoals het de erecode betreft in de wereld van de klimmers werd Naar op zijn woord geloofd.
Twijfel ontstond echter. Die bleef binnenskamers. Tot in 2003 Frank Moll naar buiten trad met een onderzoek in buitensporttijdschrift ‘Op Pad’ met de ontkenning dat Naar de top bereikte. Naar won een rechtszaak. Moll ging in beroep en verloor weer.
Ook tv-programma Zembla pikte het op. Frank Moll werkt freelance voor Zembla. Weer een rechtszaak van Naar. Hij verloor.
De ‘affaire Naar’ begon te rollen in 2000. Mariska Mourik bestrijdt in ‘Eén meter Everest’ dat Bart Vos in 1983 als eerste Nederlander op de top van de Mount Everest stond. Vos werd in het boek van Mariska Mourik en in een serie artikelen in het Algemeen Dagblad weggezet als een leugenaar. (interview met Mourik)
Deze Mount Everest-affaire stimuleerde Moll om te gaan schrijven. In ‘Hoog Verraad’ zet Moll in feite Bart Vos (in de figuur van Bert d’Hondt) en Ronald Naar (‘Harold Maas’) beiden weg als sjoemelaars.
Bart Vos verloor alle rechtszaken. Mourik en de AD-journaliste Milja de Zwart wisten aannemelijk te maken dat Vos niet een andere top bereikte, die van Himalaya-berg Dhaulagiri. Ondergetekende deed intensief onderzoek naar Bart Vos. Ik interviewde in april 2000 de Nepalese hoogtedrager Ganesh Gurung in Kathmandu.
Deze kroongetuige hield vol dat Bart Vos de top van de Mount Everest bereikte. Geen rechter heeft in Nederland destijds de verklaring van deze Ganesh Gurung meegenomen in zijn oordeel. Desondanks is Bart Vos door zijn andere leugens de persona non grata van de Nederlandse klimwereld geworden.
Ronald Naar is nog een gevierde bergbeklimmer. Hij heeft onwrikbaar bewezen de moeilijkste bergen in de Alpen, Andes en Himalaya te hebben beklommen, terwijl Vos zijn erelijstje van routes op bergen bij elkaar fantaseerde. Maar voor Vos en de Mount Everest is er een getuigenis. Naar heeft die niet voor zijn Nanga Parbat-beklimming.
Wat is waarheid? Wat is gerechtigheid?
Ton Biesemaat | 10-04-08 10:39
Reacties
Edith Sluiter | 11/04/08 om 10:33
Een vraagje: wat is de geboortedatum van Frank Moll?
Op voorhand dank voor het goede antwoord.
Ton Biesemaat | 11/04/08 om 10:42
geboortejaar: 1956
Maarten W. | 27/08/08 om 16:58
Ronald Naar kan niet bewijzen dat hij op de top is geweest. Frank Moll kan niet bewijzen dat Ronald er niet is geweest. Het blijft dus een ere-kwestie en dan wordt de bergbeklimmer op zijn woord geloofd. Hetzelfde geldt min of meer in het strafrecht: Innocent until proven guilty. Dat is in het voordeel van Naar en Vos. In Nova Zembla kwam wel naar voren dat dit een beetje een Nederlands probleem is: Bergbeklimmers van andere landen maken gewoon een foto, nemen iets mee of laten iets achter, en voorkomen zo dat er later twijfel ontstaat. Doordat noch Naar noch Vos een foto heeft, ontstaat er later twijfel. Dat is de keerzijde van de medaille, het nadeel van “innocent until proven guilty”. De klimmer wordt dus wel geloofd, maar moet tot in lengte der jaren leven met de twijfel van anderen. Dat is straf genoeg voor een echte klimmer–dan hadden ze maar een foto moeten nemen. Ik parafraseer Edmond Offner in Nova Zembla: “Je kan toch wel een foto nemen als je op de top bent?”
RN | 01/10/08 om 10:03
De voorstellingen van zowel Maarten als Biesemaat kloppen niet.
Naar had een getuige: Gerard van Sprang. Deze klimmer ging tot zo’n 220 meter onder de top mee, bleef op een pas geruime tijd zitten terwijl Naar verder klom, en heeft bij terugkeer op meerdere plaatsen verklaard Naar snel te hebben zien klimmen tot aan het begin van de laatste sneeuwgraat, van waar de beklimming – vergeleken bij wat Naar op dat moment al achter de rug had – “een fluitje van een cent” is.
Naar had geen camera bij zich, dus dan is het ook moeilijk fotograferen. Moll beweert iets anders, namelijk dat hij zijn camera aan Naar had uitgeleend, maar geen van zijn teamleden bevestigt dat. Vreemd een camera die niet eens mee was op die expeditie en door geen collega is gezien, en op geen foto of film is te bekennen. Ook heeft Moll geen foto’s kunnen overhandigen die tijdens die reis met die camera zouden zijn genomen en waarmee hij zijn thesis zou kunnen bewijzen.
Nog los van het feit dat ook camera’s kapot kunnen gaan, zo wist Naar bijvoorbeeld van zijn eigen Eiger-noordwand klim, toen bijna al zijn foto’s door vocht mislukten.
Naar nam daarentegen wel wat mee van de top: een flmpje dat daar was verloren door ene Hannes Schell in 1976. Op dat filmpje is het laatste traject naar de top zeer uitvoerig gefotografeerd. Het rolletje eindigt met anderhalve topfoto.
Moll heeft altijd beweerd dat het filmpje van een andere Oostenrijker was: ene Robert Schauer, die in de klimwereld bekend staat als een quarulant. Die man heeft vijf jaar beweerd dat hij het filmpje had belicht en vervolgens in het basiskamp had verloren. Daarna heeft hij nog eens driemaal de verliesplaats veranderd. Knap geheugen, en goed gelogen.
In 2006 ontdekte het MMM in Bolzano, het meest gerenommeerde museum over bergsport in de Alpen (aan wie Naar dat filmpje heeft geschonken), dat Schauer de boel had opgelicht en dat de fotograaf toch zijn collega Schell was, zoals Naar altijd had beweerd. Die erkende meteen dat het niet anders kon dat hij het op of vlakbij de top heeft verloren.
Zaak daarmee over. Hoog Verraad kan de prullenbak in.
RW | 04/11/08 om 21:09
RN is een onvervalst slachtoffer van zijn eigen leugens en verdraaiing van de werkelijkheid. Hij claimt met zijn beklimming van de Nanga Parbat tevens een onmogelijk stijgtempo dat tweemaal zo hoog is als Reinold Messner.
RN | 05/11/08 om 14:57
RW kan niet rekenen of hij kent de literatuur niet, of beiden. Naar steeg in 1981 van de Merkl Pas op 7920 meter in ongeveer vier uur naar de top op 8125 meter, dus gemiddeld ongeveer 50 meter per uur. Zo kwam tijdens het Hoger Beroep in 2006 vast te staan en is destijds niet bestreden door Moll.
Messner steeg in 1978 vele malen sneller, en bovendien via een andere route en bij totaal andere sneeuwomstandigheden.
Op basis van deze feiten trok Molls advocaat in 2006 dan ook zijn tot dan toe voornaamste argument, en in 2003 verwoord in De Volkskrant door RW en anderen, namelijk dat Naar te snel naar de top zou zijn geklommen, in.
Niemand van de aanwezigen ter zitting, behalve Moll zelf, heeft het destijds dan ook verbaasd dat Moll zijn zaak verloor. RW had dit kunnen weten.
Ruud Rood | 05/11/08 om 17:14
Zeg nou zelf, bergbeklimmen is sowieso toch wel een beetje bedenkelijke sport en kan dan ook slechts bedreven worden door mensen die eigenlijk ook wel een beetje bedenkelijk zijn. Zoals iemand in de nacht in alle eenzaamheid een computerspelletje speelt en gaat juichen als hij wint en apetrots in slaap valt. Computers die niet tegen hun verlies kunnen, komen er misschien ooit, bergen niet.
Ruud
Mark | 11/12/10 om 22:48
De bergsport is helemaal niet bedenkelijk. Er zijn ‘bergbeklimmers’ in de geschiedenis geweest waar door hun prestatie bedenkelijk is. Maar de bergsport ansich niet. Daarbij vind ik de discussie ook jammerlijk omdat Naar al voor dat hij de Nanga Parbat in 1981 beklommen heeft meerdere toppen heeft gehaald. Waarmee ik wil zeggen dat er naar mijn inziens geen reden is voor Naar om naar een ego te streven. Zeker gezien zijn beklimming na 1981. Misschien is dit laatste niet een heel goed argument maar ik geloof hiermee Naar op zijn woorden.
Fox | 23/05/11 om 11:08
Ik vraag mij af welk belang Frank Moll had bij het beschuldigen van Ronald Naar. Waarom stap je meermalen naar de rechter om iemand onderuit te willen halen? Was het jaloezie? Een gebrouilleerde vriendschap?
Ik heb ook ooit op prachtige plaatsen gestaan en geen foto’s genomen, omdat mijn handen domweg te koud waren om een toestel te bedienen. Het is dus wel erg simpel gesteld dat iemand die de top bereikt van een meer dan 8000 m hoge berg altijd wel even een foto kan maken.
SHEUKEL | 05/01/12 om 01:51
Topbergklimmer zijn per definitie egoisten. Willen per se als eerste zus of zo beklimmen, of via de moielijkste route, of zonder materiaal of,of,of enzenzenzenz. Dan is een leugentje om bestwil, op zijn tijd een vanzelfsprekendheid.
Helaas staat de bergklimwereld daarom ook stijf van de jalouzie; naast de eeuwige roem gaat het vaak om grote financiele belangen. En net als in vele sporten gaat de winnaar met alle roem en geld ervandoor, en is nummer 2 slechts aan anonieme figuur.
Het is belachelijk dat men hier volstaat met het “op zijn woord geloven”. Degeen die prestaties claimt heeft de plicht met bewijzen over de brug te komen.