Robert Capa weer beschuldigd van enscenering
Analoge fotojok ”˜De Vallende Soldaat’
Professor maakt goede sier met zaaien van twijfel.
Gelezen: Volkskrant, Periodisto Digital
Iberarte.com
De Hongaar Endre Friedmann, beter bekend als Robert Capa werd ’s werelds eerste beroemde oorlogsfotograaf. ‘De Vallende Soldaat’, genomen tijdens de Spaanse burgeroorlog in 1936, is zijn bekendste plaat (1936-”˜39).
De foto toont het moment van de dood van de republikeinse soldaat Federico Borrell García, met als officií«le titel: “Loyalist Militiaman at the Moment of Death, Cerro Muriano, September 5, 1936.” Niet bij de eerste publicatie in het Franse blad VU, maar een jaar later in het Amerikaanse Life bracht Capa beroemdheid.
Capa, zo luidden eerdere beschuldigingen zoals van Philip Knightly, heeft de foto in scí¨ne gezet. Hij had een heel boek schreef over leugens in oorlogstijd: “The First Casualty: From the Crimea to Vietnam; The War Correspondent as Hero, Propagandist, and Myth Maker” (1975). Capa’s ‘concullega’ O.D. Gallagher was de bron. Dat is in 2002 uitgebreid weerlegd door Richard Whelan, een biograaf van Robert Capa; een lezenswaardig verhaal, met een uitsnede in beeld van de gekromde vingers van de soldaat. Indien in scí¨ne gezet zou zijn, zou hij zijn hand strekken om de val te breken.
Whelan claimt een eindoordeel en vraagt rust: “Het is tijd om zowel Capa als Borrell te laten rusten in vrede, en om The Falling Soldier opnieuw uit te roepen tot een onbetwist meesterwerk van fotojournalistiek en wellicht als de grootste oorlogsfoto ooit geschoten.”
Maar nee, De Spaanse professor filosofie en sociologie Hugo Doménech Fabregat van de Jaume I universiteit in Castellon zit het niet lekker: hij publiceerde onderzoek in 2005 en maakte met een filmmaker de documentaire La sombra del iceberg met beweringen tegen de authenticiteit van de plaat van Capa.
De documentaire – al in 2006 gemaakt – betreft een ‘autopsie’ van ‘De Gevallen Soldaat’. Ze zaait twijfel over het tijdstip van de foto en de toedracht van de schietpartij, ofwel de ‘toedracht van de schietpartij’. Capa en Whelan verhalen over een greppel, in werkelijkheid zou het slachtoffer zich achter een boom hebben verborgen. En die is niet te zien. Ook het tijdstip is ongewis en zou niet in overeenstemming zijn met schaduw en licht van de foto.
De ‘bewijsvoering‘ van geen van beide kampen lijkt erg sterk.
Peter Olsthoorn | 24-10-07 09:39
Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd en niet aan derden verstrekt.
Omgangsvormen